Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος
12-07-2019
Ἡ σύνδεση τοῦ ἀρχαίου καί θεοπαραδότου θεσμοῦ τῆς νηστείας μέ τήν οἰκουμενιστική «σύνοδο» τοῦ Κολυμπαρίου τῆς Κρήτης (2016) γνώρισε δύο φάσεις. Μία ἄκρως νεωτεριστική καί οἰκουμενιστική καί μία ἐπαναφορά τοῦ θεσμοῦ στίς βιβλικές καί πατερικές του βάσεις. Ἡ πρώτη ἀρχίζει μέ τό γνωστό «Πανορθόδοξο Συνέδριο», πού συνεκάλεσε στήν Κωνσταντινούπολη (10 Μαΐου – 8 Ἰουνίου 1923) ὁ νεωτεριστής καί οἰκουμενιστής μασόνος πατριάρχης Μελέτιος Δ΄ Μεταξάκης, ὁ ὁποῖος, «κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος», πατριάρχευσε γιά δύο μόνο χρόνια στήν Κωνσταντινούπολη (1923-1924), προκάλεσε ὅμως ζημία μεγάλη μέ τούς ὁμόφρονες διαδόχους του Ἀθηναγόρα καί Βαρθολομαῖο, πού φτάνει μέχρι τῶν ἡμερῶν μας. Τά περισσότερα ἀπό τά θέματα τῆς ψευδοσυνόδου τοῦ Κολυμπαρίου εἶναι κληρονομιά τοῦ ἀναφερθέντος «Πανορθοδόξου Συνεδρίου», πού ὅρισε καί τόν πρῶτο κατάλογο τῶν θεμάτων, μέ τά ὁποῖα ἔπρεπε νά ἀσχοληθεῖ ἡ ἀπό τότε, ἐπί 93 ἔτη (1923-2016), προετοιμαζόμενη δῆθεν «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος».
Κατά τήν συζήτηση τοῦ θέματος τῆς νηστείας στό συνέδριο τοῦ 1923, ἀγνοώντας τήν μακροχρόνια συνοδική καί λειτουργική παράδοση, προτάθηκε ὁ χρονικός περιορισμός τῶν νηστησίμων ἡμερῶν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς μόνο στήν πρώτη καί τελευταῖα ἑβδομάδα, ἐνῶ στίς ὑπόλοιπες νά ἐπιτρέπεται ἡ κατάλυση ἰχθύων, ὠῶν, γάλακτος, τυριοῦ, βουτύρου καί ἐλαίου. Νά περιορισθεῖ ἡ νηστεία τῶν Ἀποστόλων σέ μία μόνο ἑβδομάδα πρό τῆς ἑορτῆς, ἐπιτρεπομένης τῆς ἰχθυοφαγίας, καί νά ἐπιτραπεῖ ἡ κατάλυση ἐλαίου κατά τήν νηστεία τοῦ Δεκαπενταυγούστου. Ἡ τελική ἀπόφαση καί πρόταση τοῦ «Συνεδρίου» περιορίζει τίς ὑποχρεωτικές νηστεῖες μόνο στήν Τετάρτη καί Παρασκευή καί στήν Τεσσαρακοστή τοῦ Πάσχα, μέ βάση τόν ΞΘ΄ Ἀποστολικό Κανόνα, ὁ ὁποῖος ὅμως, ὅταν συνετάγη, δέν εἶχαν ὁρισθεῖ ἀπό τήν Ἐκκλησία οἱ ὑπόλοιπες νηστεῖες.
Ἡ ἀπόφαση αὐτή, λόγῳ τοῦ νεωτεριστικοῦ της πνεύματος, πού ἔθιγε τήν Παράδοση αἰώνων, δέν εἶχε καμμία ἐπίδραση ἐπί πανορθοδόξου ἐπιπέδου, μολονότι ἀκούστηκε εὐχάριστα ἀπό ὅσους ἀρέσκονται στούς νεωτερισμούς, καί κάποιοι κληρικοί καί θεολόγοι διέδωσαν τά περί πρώτης καί τελευταίας ἑβδομάδος τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, κατά τίς ὁποῖες πρέπει νά νηστεύουμε.
Γρήγορα πάντως ἐγκαταλείφθηκε καί διαγράφτηκε ἀπό τόν κατάλογο τῶν θεμάτων, διότι συνειδητοποιήθηκε ὅτι δέν ἐπρόκειτο περί φλέγοντος καί ἐπείγοντος θέματος, κυρίως ὅμως διότι, ἀντί νά ἀναπαύσει τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, θά τό σκανδάλιζε, θά σήμαινε εἴσοδο κοσμικῶν κριτηρίων καί πνευματικῶν ἐλαφρύνσεων καί ἐκπτώσεων στόν χῶρο τῆς ἀσκητικῆς καί νηπτικῆς Ὀρθοδοξίας. Γιά τόν λόγο αὐτό, ἡ συνελθοῦσα στό Ἅγιον Ὄρος καί στή Μονή Βατοπαιδίου τό 1930 «Προκαταρκτική Ἐπιτροπή τῶν Ἁγίων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν», μέ σκοπό νά διαμορφώσει ἕνα κοινῆς ἀποδοχῆς κατάλογο θεμάτων τῆς ἑτοιμαζομένης «Μεγάλης Συνόδου», διέγραψε τό θέμα τῆς νηστείας ἀπό τόν κατάλογο, διότι προφανῶς ἔκρινε, καί μάλιστα «μετά μακράν συζήτησιν», ὅπως γράφεται στά Πρακτικά, ὅτι δέν ἔπρεπε νά γίνουν ἀλλαγές οὔτε στόν χρόνο, οὔτε στόν ἀριθμό τῶν νηστειῶν, οὔτε στίς ἐπιτρεπόμενες καί ἀπαγορεόμενες τροφές.
Μετά τήν μακροχρόνια διακοπή τῶν προσυνοδικῶν ἐνεργειῶν, λόγῳ ἐξωτερικῶν δυσκολιῶν, κυρίως λόγῳ τοῦ β΄ παγκοσμίου πολέμου, τό θέμα τῆς προετοιμασίας καί ἐπίσπευσης τῆς «Συνόδου» ἐπανέφερε ὁ συνεργάτης τοῦ Μελετίου Μεταξάκη στά νεανικά του χρόνια, ἐπίσης νεωτεριστής, οἰκουμενιστής καί Μασόνος πατριάρχης, Ἀθηναγόρας Α΄. Στήν «Α΄ Πανορθόδοξη Διάσκεψη», πού συνεκλήθη στή Ρόδο τό 1961 καταρτίσθηκε ἕνα ἐκτενέστατο θεματολόγιο σέ ὀκτώ ὁμάδες θεμάτων, οἱ ὁποῖες περιελάμβαναν πάνω ἀπό ἑκατό θέματα. Στήν τρίτη ὁμάδα θεμάτων, πού εἶχε ὡς τίτλο «Διοίκησις καί Εὐταξία», ἐπανήρχετο τό ἐγκαταλειφθέν θέμα τῆς νηστείας στήν «Προκαταρκτική Ἐπιτροπή τοῦ Ἁγίου Ὄρους» τοῦ 1930, μέ τόν προκλητικό νεωτεριστικό τίτλο «Ἀναπροσαρμογή τῶν περί νηστείας διατάξεων, συμφώνως ταῖς ἀπαιτήσεσι τῆς συγχρόνου ἐποχῆς». Ἀπό τόν τίτλο καί μόνο προκύπτει ὅτι ἡ σύγχρονη ἐποχή ἀπαιτεῖ ἀλλαγές στόν θεσμό τῆς νηστείας καί ὡς πρός τήν χρονική διάρκεια καί τόν ἀριθμό τῶν νηστειῶν καί ὡς πρός τίς ἀπαγορευόμενες τροφές, καί ἑπομένως ἔπρεπε ὅσα ἐπιβάλλουν ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καί οἱ σχετικές διατάξεις νά ἀλλάξουν. Τό νεωτεριστικό πνεῦμα τοῦ Μεταξάκη ἐπανέφερε ὁ Ἀθηναγόρας.
Ἐν τῷ μεταξύ, παρά τίς πολλές ἀλλαγές, πού ἔγιναν στό θεματολόγιο τῆς «Συνόδου», ἡ νηστεία παρέμεινε τελικῶς μεταξύ τῶν δέκα θεμάτων, πού ὁριστικοποιήθηκαν ἀπό τήν «Α΄ Πανορθόδοξη Προσυνοδική Διάσκεψη», πού ἔγινε στήν Γενεύη τό 1976, ἡ ὁποία ἀναθεώρησε τόν ἐκτενέστατο καί ἀκατάλληλο γιά Σύνοδο κατάλογο τῆς Ρόδου. Πάντως καί στόν νέο αὐτό κατάλογο τῶν δέκα θεμάτων, μέ τά ὁποῖα ἔπρεπε νά ἀσχοληθεῖ ἡ «Σύνοδος» τοῦ Κολυμπαρίου, τό θέμα τῆς νηστείας ἔφερε τόν νεωτεριστικό καί ἀπαράδεκτο τίτλο «Ἀναπροσαρμογή τῶν περί νηστείας διατάξεων, συμφώνως ταῖς ἀπαιτήσεσι τῆς συγχρόνου ἐποχῆς».
Ἡ νεωτεριστική καί οἰκουμενιστική αὐτή γραμμή, πού ἄρχισε τό 1923 μέ τό «Πανορθόδοξο Συνέδριο» τοῦ Μεταξάκη στήν Κωνσταντινούπολη, διακόπηκε στό Ἅγιον Ὄρος τό 1930 ἀπό τήν «Προκαταρκτική Ἐπιτροπή» καί ἐπανῆλθε στήν Ρόδο τό 1961 ἀπό τόν Ἀθηναγόρα, τελικῶς σταμάτησε ὁριστικά καί ἐγακαταλείφθηκε δέκα χρόνια ἀργότερα, τό 1986, στήν Γενεύη, ὅπου συνῆλθαν τόν Φεβρουάριο ἡ «Β΄ Διορθόδοξος Προπαρασκευαστική Ἐπιτροπή» καί τόν Νοέμβριο ἡ «Γ΄ Προσυνοδική Πανορθόδοξος Διάσκεψις». Τό θέμα δέν διαγράφτηκε ἀπό τόν κατάλογο, ἄλλαξε ὅμως τελείως ἡ γραμμή. Ὄσα προηγουμένως σχεδιάζονταν θεωρήθηκαν νεωτεριστικά καί ἑτοιμάσθηκε νέο κείμενο, γνήσια πατερικό, στό ὁποῖο ἡ νηστεία θεωρεῖται «θεία ἐντολή καί κατ’ἐξοχήν ἔκφρασις τοῦ ἀσκητικοῦ ἰδεώδους καί ἀρχαιότατος θεσμός». Δόθηκε νέος τίτλος στό θέμα, ἀνάλογος πρός τό περιεχόμενο τοῦ νέου κειμένου. Τό κείμενο μέ τόν νέο τίτλο «Ἡ σπουδαιότης τῆς νηστείας καί ἡ τήρησις αὐτῆς σήμερον» ἔφθασε σχεδόν αὐτούσιο μετά ἀπό τριάντα χρόνια (1986-2016) στήν «Σύνοδο» τοῦ Κολυμπαρίου, χωρίς οἰκουμενιστικές καί νεωτεριστικές παρεκκλίσεις.
Τό ἀνωτέρω κείμενο εἰσῆχθη πρός συζήτηση τό ἀπόγευμα τῆς Τετάρτης 22-6-2016. Ἦταν ἕνα θέμα, πού δέν δημιουργοῦσε ἰδιαίτερα προβλήματα καί προβλεπόταν ὅτι θά περνοῦσε εὔκολα. Ἄλλωστε, καμμία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέν διετύπωσε ἐνστάσεις καί δέν κατέθεσε προτάσεις ἀλλαγῆς καί προσθηκῶν στό κείμενο. Ἡ τελική διαμόρφωση τοῦ τίτλου ἔδειχνε ὅτι δέν θά γινόταν οὐσιαστικές ἀλλαγές στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο λειτουργεῖ ὁ θεσμός τῆς νηστείας καί δέν θά ὑπῆρχαν ἰδιαίτερα προβλήματα. Τελικά, ἐγκρίθηκε ἀπό τήν Κολυμπάρια ψευδοσύνοδο.
Τό πρῶτο, πού ἔχουμε νά παρατηρήσουμε, εἶναι ὅτι ὄντως εἶναι περίεργη ἡ ἐναλλαγή τοῦ τίτλου τοῦ κειμένου περί νηστείας. Διότι, ποιός ἀμφισβητεῖ τήν σπουδαιότητα τῆς νηστείας καί τήν τήρησή της σήμερα; Μόνο κάποιοι, οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουν τό φρόνημα τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτά εἶναι αὐτονόητα πράγματα καί δέν θά ἔπρεπε νά ληφθοῦν ἀποφάσεις γιά τά αὐτονόητα. Ὅμως, ἴσως δέν εἶναι τόσο αὐτονόητα. Κι αὐτό φαίνεται ἀπό τίς ἀρχικές διατυπώσεις καί προτάσεις, πού ἔγιναν, οἱ ὁποῖες τελικά ἀπορρίφθηκαν, γιά νά λεχθεῖ τελικῶς σχεδόν τό αὐτονόητο. Ἀλήθεια, γιά ποιόν λόγο χρειαζόταν νά μᾶς πεῖ ἡ Κολυμπάρια ψευδοσύνοδος ὅτι ἡ νηστεία ἦταν ἀπό τόν Παράδεισο, ὅτι καθιερώθηκε ἀπό τόν Χριστό ἤ ὅτι ὅλοι οἱ Κανόνες μιλοῦν γι’αὐτό; Τό θέμα τῆς νηστείας εἶναι αὐτονοήτως καί οὐσιωδῶς λελυμένο καί ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί ἀπό τήν Πατερική καί Συνοδική Παράδοση.
Ἡ ὀρθόδοξη νηστεία εἶναι τόσο ἑδραιωμένη στή συνείδηση τῶν ὀρθοδόξων καλῶν ποιμένων καί τοῦ ὀρθοδόξου ἐνσυνειδήτου λαοῦ, ὥστε δέν χρειάζεται καμμία σύντμηση ἤ προσαρμογή. Οἱ ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἔχουν ἀνάγκη νά ἀποκτήσουν περισσότερη ὀρθόδοξη παιδεία καί ἀσκητικό φρόνημα, γιά νά μπορέσουν, μέ τό παράδειγμά τους καί τόν ἀσύλληπτο πλοῦτο τῆς ἁγιοπατερικῆς γραμματείας, νά διδάξουν διακριτικά τό ποίμνιό τους. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἐφαρμόζει χριστοφιλανθρωπότατα σέ ὅλα τά μήκη καί πλάτη τῆς Οἰκουμένης τήν οἰκονομία σέ ὅλο τό μεγαλεῖο της. Εἶναι τόσα πολλά τά κείμενα περί νηστείας ὅλων τῶν ἁγίων Πατέρων, πού ἀναλύουν τίς παθοκτόνες καί σωτήριες παραμέτρους της, ὥστε δέν ἀξίζει ὁ εὐτελισμός, πού ὑφίσταται ἀπό τήν μινιμαλιστική νοοτροπία τῶν οἰκουμενιστῶν καί μεταπατερικῶν ἀνανεωτῶν, οἱ ὁποῖοι κόπτονται γιά τόν σύγχρονο κόσμο. Οἱ νέες μεταρρυθμίσεις τῶν ἡμερῶν τῆς νηστείας καί τῶν τροφῶν ἀποτελοῦν μίμηση τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ, πού χαρακτηρίζει τό Κανονικό Δίκαιο τῆς αἱρέσεως τοῦ Παπισμοῦ, τό ὁποῖο καθορίζει θεσμικά καί ἀσφυκτικά ἀκόμα καί τήν οἰκονομία.
Θά ἦταν πολύ ἐνδιαφέρον ἐρευνητικά νά ἀσχοληθεῖ κανείς μέ τό πῶς ἔγινε δυνατόν, ποιοί παράγοντες, ποιές Τοπικές Ἐκκλησίες, ποιά πρόσωπα συνετέλεσαν, ὥστε νά ἐγκαταλειφθεῖ ἡ νεωτεριστική, οἰκουμενιστική γραμμή τῶν πατριαρχῶν Μελετίου Μεταξάκη καί Ἀθηναγόρα στό θέμα τῆς νηστείας καί νά ἐγκριθεῖ τελικά ἕνα κείμενο πατερικῆς γραμμῆς, πού δέν προκάλεσε πολλές συζητήσεις στήν «Σύνοδο», οὔτε ἀντιδράσεις στό πλήρωμα. Ἀποτελεῖ αὐτό καλό παράδειγμα περί τοῦ ὅτι ἡ «Σύνοδος», ἄν ἀκολουθοῦσε καί στα ἄλλα θέματα τήν ἴδια πατερική καί ὀρθόδοξη γραμμή, ἰδιαίτερα στό διαβόητο καί αἱρετίζον κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», θά γίνονταν δεκτές ἀπό τό πλήρωμα οἱ ἀποφάσεις της συνολικά καί δέν θά εἴχαμε ἐπικρίσεις καί ἀποτειχίσεις, ἀλλά ἀκόμη καί ἄρνηση συμμετοχῆς τεσσάρων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, τῶν ὁποίων οἱ προτάσεις προσυνοδικά δέν ἔγιναν δεκτές. Ἄν οἱ ὁμόφωνες ἀποφάσεις τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί οἱ προτάσεις της γιά βελτίωση τῶν κειμένων, πού κινοῦνταν ἐπί σωστῆς γραμμῆς, εἶχαν περάσει στά προσυνοδικά κείμενα μέ προτάσεις τῶν ἀντιπροσώπων της, ὅπως ἔγινε στό θέμα τῆς νηστείας, ἡ κατάληξη θά ἦταν τελείως διαφορετική. Τώρα ἡ πανορθόδοξη ἀποδοχή τῆς «Συνόδου» δέν ἔχει ἐπιτευχθεῖ, καί ὅλοι εὐχόμαστε οἱ νεωτεριστικές ἀποφάσεις της δι’ἄλλης συνόδου νά ἀπορριφθοῦν καί νά καταδικασθοῦν.
https://sotiriosnavs.com/wp-content/uploads/2020/05/IMG_20200508_130831-rotated.jpg2020-06-20 17:59:00%cf%84%ce%bf-%ce%ba%ce%bf%ce%bb%cf%85%ce%bc%ce%b2%ce%b1%cf%81%ce%b9%ce%bf-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%ce%bd%ce%b7%cf%83%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%83-%ce%b5%ce%ba%ce%ba%ce%bb%ce%b7%cf%83