Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος
ἐφημ. Ἱ. Ν. Ἁγίας Παρασκευῆς Καλλιπόλεως Πειραιῶς
Ἐν Πειραιεῖ 01-02-2013
Σύμφωνα μέ τόν Εὐαγγελιστή Λουκᾶ, ὁ δίκαιος Συμεών, ἀφοῦ εὐλόγησε τήν Θεοτόκο καί τόν Ἰωσήφ, στράφηκε πρός τήν Θεοτόκο καί τῆς εἶπε δύο θαυμαστές προφητεῖες. Ἡ πρώτη ἀναφερόταν στό πρόσωπο τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ : «Ἰδού οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καί ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραήλ καί εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον». Ἡ δεύτερη ἀναφερόταν στό πρόσωπο τῆς Θεοτόκου : «Καί σοῦ δέ αὐτῆς τήν ψυχήν διελεύσεται ρομφαία, ὅπως ἄν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί»[1]. Ἄς δοῦμε τήν ἑρμηνεία τῶν δύο αὐτῶν προφητειῶν.
Ἡ πρώτη προφητεία ἀποτελεῖται ἀπό δύο μέρη. Τό πρῶτο μέρος εἶναι : «Ἰδού οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καί ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραήλ».
Ἐδῶ λέγεται καί ἑρμηνεύεται ἀπό τόν ἴδιο τόν ἅγιο Συμεών τόν Θεοδόχο πῶς ὁ Χριστός εἶναι πτώση πολλῶν καί ἀνάσταση. Λέγει, λοιπόν, ὅτι αὐτός ὁ Θεός Λόγος, πού ἐνηπίασε καί βαστάζεται τώρα ἀπό τόν ἅγιο Συμεών, ἐπειδή εἶναι φύσει ζωή, θά γίνει ἀνάσταση μέν στούς πιστούς, ἐπειδή ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό τῆς ζωῆς εἶναι τό νά ζωογονεῖ καί νά ἀνιστᾶ τούς νεκρούς. Στούς δέ ἀπειθεῖς καί ἀπίστους θά γίνει ἐκ τοῦ ἐναντίου πτώση, ὄχι διότι Αὐτός τούς καταβάλλει καί τούς κάνει νά πίπτουν – ἀλλοίμονο! ὁ Θεός δέν εἶναι αἴτιος πτώσεως, ἀλλά ἀναστάσεως – ἀλλά διότι ἐκεῖνοι, ἄν καί αὐτεξούσιοι, σκόνταψαν ἐξαιτίας τῆς ἀπειθείας τους στό κατά Χριστόν Μυστήριο καί ἔπεσαν ἤ πίπτουν συνεχῶς. Γι’αὐτό καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος λέγει περί τῶν Ἰουδαίων ὅτι προσκόπτουν στήν σάρκα τοῦ Χριστοῦ καί ὁ ἱερός Ἀμφιλόχιος ὅτι ὁ Χριστός εἶναι πτώση τῶν ἀπίστων Ἰουδαίων καί ἀνάσταση τῶν πιστευόντων Ἐθνῶν. Ὁ δέ Θεοφόρος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής τονίζει ὅτι ὁ Χριστός νοεῖται ὡς πτώση τῶν παθῶν καί τῶν πονηρῶν λογισμῶν κάθε πιστοῦ καί ὡς ἀνάσταση τῶν ἀρετῶν καί κάθε θεοφιλοῦς λογισμοῦ.
Τό δεύτερο μέρος εἶναι : «Καί εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον».
Σημεῖο ἀληθῶς ξένο εἶναι ἡ σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου, κατά τόν ἱερό Θεοφύλακτο. Μέ τό νά εἶναι ὁ Χριστός διπλός, δηλαδή Θεός καί ἄνθρωπος, προβάλλει καί τίς ἐνέργειες διπλές, ἀνάλογες μέ τίς διπλές φύσεις Του. Πότε μέν ὡς ἄνθρωπος πεινᾶ, διψᾶ, ἀπεύχεται νά πιεῖ τό ποτήριον τοῦ θανάτου, σταυρώνεται, πάσχει, θανατώνεται καί θάπτεται. Πότε δέ ὡς Θεός ἐνεργεῖ παράδοξα θαύματα, τρέφει μυριάδες ἀνθρώπων, ἀνασταίνει νεκρούς, διώκει δαίμονες, ἀνασταίνεται ἐκ νεκρῶν, ἀναλαμβάνεται στόν ὑπερουράνιο τόπο καί κάθεται στά δεξιά τοῦ Πατρός. Τά μέν εἶναι ἴδια τῆς ἀνθρωπότητος, τά δέ τῆς θεϊκῆς ἐξουσίας. Γι’αὐτό ὅποιος θεωρεῖ καί ἀποδέχεται αὐτές τίς διπλές ἐνέργειες τοῦ Χριστοῦ, δέν λαμβάνει ἀντιλογία, ἀμφιβολία τί ἀπό τά δύο εἶναι ὁ Χριστός, Θεός ἤ ἄνθρωπος, ἐπειδή πιστεύει ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἕνας μέν κατά τήν ὑπόσταση καί τό πρόσωπο, δύο δέ κατά τίς φύσεις, σύμφωνα μέ τίς ὁποῖες ὁ εἷς καί ὁ αὐτός Χριστός ἐνεργεῖ πότε μέν τά θεοπρεπῆ, πότε δέ τά ἀνθρωποπρεπῆ. Ὁ δέ ἱερός Θεοφύλακτος λέγει ὅτι ἡ σάρκωση τοῦ Χριστοῦ ἀντιλέγεται, ἀμφισβητεῖται καθότι ἄλλοι μέν εἶπαν ὅτι ἐξ οὐρανοῦ ἔφερε τό σῶμα ὁ Κύριος, ὅπως οἱ αἱρετικοί Ἀπολιναριστές, καί ἄλλοι ὅτι κατά φαντασίαν σαρκώθηκε, ὅπως οἱ αἱρετικοί Μανιχαίοι.
Ὁ Εὐθύμιος Ζυγαβηνός θεωρεῖ ὡς σημεῖο ἀντιλεγόμενο τήν σταύρωση. Σημεῖο μέν ὡς σύμβολο φιλανθρωπίας, ἐπειδή γιά τούς ἀνθρώπους τήν ὑπέμεινε. Ἀντιλεγόμενο δέ, ἐπειδή ἡ σταύρωση ὑβρίζεται ἀπό τούς ἀπίστους. Ὁ δέ ἅγιος Μόδεστος Ἱεροσολύμων λέγει ὅτι ὁ Χριστός κεῖται εἰς πτῶσιν μέν τῆς ἁμαρτίας, ἀνέγερσιν δέ τῆς δικαιοσύνης, καί σημεῖο ἀντιλεγόμενο γιά τούς κυριοκτόνους Ἰουδαίους, πού εἶπαν ὅτι, ἄν εἶσαι Υἱός τοῦ Θεοῦ, κατέβα ἀπό τόν Σταυρό καί θά σέ πιστέψουμε.
Ἡ δεύτερη προφητεία εἶναι : «Καί σοῦ δέ αὐτῆς τήν ψυχήν διελεύσεται ρομφαία, ὅπως ἄν ἀποκαλυφθῶσιν ἐκ πολλῶν καρδιῶν διαλογισμοί».
Ὁ Θεοδόχος Συμεών προφητεύει στήν Θεοτόκο καί τῆς λέγει˙ «Ὦ ἄφθορε Μαρία, νά γνωρίζεις ὅτι τήν καρδιά σου θά διαπεράσει μία ρομφαία, μία μάχαιρα, ἕνα δίκοπο μαχαίρι». Ἑρμηνεύοντας ποιά εἶναι αὐτή ἡ μάχαιρα, λέγει ὅτι εἶναι ἡ λύπη, ἡ θλίψη, ἡ ὀδύνη, πού ἔλαβε στήν ἁγιωτάτη καρδιά της γιά τόν Σταυρό καί τό Πάθος τοῦ παμφίλτατου Υἱοῦ της. Συμφώνως λένε καί ὁ ἱερός Θεοφύλακτος, ὁ Εὐθύμιος Ζυγαβηνός καί ὁ Ἱεροσολύμων Μόδεστος. Ἡ ἔννοια τοῦ λόγου τοῦ ἁγίου Συμεών πρός τήν Θεοτόκο εἶναι ἡ ἑξῆς˙ «Ἀληθῶς, ᾧ Παρθένε, ἐσύ γέννησες κοινή χαρά σέ ὅλη τήν κτίση καί παγκόσμια ἀγαλλίαση. Πόνους δέν δοκίμασες, ὅταν γέννησες, καί πρίν ἀπ’αὐτά εὐαγγελίσθηκες ἀπό τόν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ καί ἄκουσες ἀπ’αὐτόν τό κοσμοχαρμόσυνο «Χαῖρε». Παρ’ὅλ’αὐτά κι ἐσένα τῆς ἰδίας, πού ἔλαβες τά ἀνωτέρω χαροποιά καί προξένησες στούς ἄλλους σωτηρία, θά διαπερωνήσει, θά διαπεράσει τήν καρδιά σου μιά ὀξυτάτη ρομφαία. Πότε; Ὅταν θά δεῖς τόν Μονογενή καί πολυαγαπημένο Υἱό καί Θεό σου κρεμάμενον ἐπί Σταυροῦ καί ὑπομένοντα κατά τό ἀνθρώπινον τό κοσμοσωτήριο Πάθος γιά μᾶς».
Γιατί, ὅμως, αὐτή ἡ τόση λύπη θά διαπεράσει τήν καρδιά σου; Γιά νά φανερωθοῦν οἱ ἀμφίβολοι λογισμοί, τούς ὁποίους πολλοί τρέφουν στήν καρδιά τους, ἄν ὄντως εἶσαι ἡ γνήσια καί ἀληθινή Μητέρα τοῦ Θεοῦ. Βλέποντας αὐτοί ἐσένα νά εἶσαι λυπημένη ὑπερβαλλόντως γιά τό Πάθος τοῦ Υἱοῦ σου, συμπεραίνουν ὅτι εἶσαι ἡ γνήσια Μητέρα Του. Ἔτσι, λοιπόν, ἀπό τή λύπη, πού ἔλαβε ἡ Κυρία Θεοτόκος στό Πάθος τοῦ Υἱοῦ της, γνωρίσθηκε ὅτι εἶναι ἡ ἀληθινή Μητέρα Του. Αὐτό τό νόημα ἐπιβεβαιώνει καί ὁ Θεσσαλονίκης θεῖος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στόν λόγο του στήν Ὑπαπαντή.
Ἄς μιμηθοῦμε, λοιπόν, τόν δίκαιο καί εὐλαβή ἅγιο Συμεών τόν Θεοδόχο καί τήν σωφρονεστάτη προφήτιδα Ἄννα καί ἄς εὐχαριστήσουμε τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν γιά τήν μεγάλη καί ἀκατάληπτη εὐεργεσία, πού προξένησε σ’ἐμᾶς, ἐπειδή ἀνέπλασε τήν φθαρεῖσα φύση μας μέ τήν ἐν σαρκί παρουσία Του. Ἄς κηρύττουμε τήν Ἀειπάρθενο Θεοτόκο, ἡ ὁποία μεσίτευσε στήν ἀνάπλαση καί σωτηρία τοῦ γένους μας, μεγαλύνοντάς την μέ μεγαλοπρεπή νοήματα, μέ θεοπρεπή λόγια καί μέ θεάρεστα ἔργα, ὥστε μέ τίς πρεσβεῖες της νά τύχουμε καί τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καί τό κράτος σύν τῷ Πατρί καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι εἰς τούς αἰώνας. Ἀμήν[2]!
[1] Λκ. 2, 34-35
[2] ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ἈΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Ἑορτοδρόμιον ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τούς ἀσματικούς κανόνας τῶν Δεσποτικῶν καί Θεομητορικῶν ἑορτῶν, τ. Α΄, ἐκδ. Ὀρθόδοξη Κυψέλη, Θεσσαλονίκη 1987, σσ. 361-362, 366-367 καί ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ, Οἱ Δεσποτικές ἑορτές˙ εἰσαγωγή στό Δωδεκάορτο καί τήν Ὀρθόδοξη Χριστολογία, ἐκδ. Ἱ. Μ. Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας) 1995, σσ. 94-98.
https://sotiriosnavs.com/wp-content/uploads/2020/05/IMG_20200508_130841-rotated.jpg2021-02-02 13:49:12%ce%bf%ce%b9-%ce%b4%cf%85%ce%bf-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%86%ce%b7%cf%84%ce%b5%ce%b9%ce%b5%cf%83-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b1%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%85-%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%b5%cf%89%ce%bd-%cf%84%ce%bf%cf%85