Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος
18-11-2019
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀπευθυνόμενος στούς Θεσσαλονικεῖς πρίν ἀπό 2.000 χρόνια, λέγει τά ἑξῆς γιά τό μυστήριο τοῦ θανάτου : «Οὐ θέλομεν δέ ὑμᾶς ἁγνοεῖν, ἀδελφοί, περί τῶν κεκοιμημένων, ἵνα μή λυπῆσθε, καθώς καί οἱ λοιποί οἱ μή ἔχοντες ἐλπίδα»[1]. Αὐτό, πού λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος εἶναι βασική χριστιανική θέση καί βασική σύσταση τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅτι ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί δέν πρέπει νά λυπούμαστε γιά τούς κεκοιμημένους μας, «καθώς καί οἱ λοιποί οἱ μή ἔχοντες ἐλπίδα». Μέ τήν σύσταση ἀκριβῶς αὐτή ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς συνιστᾶ ὅτι θά πρέπει νά ἀποφύγουμε τήν ἀπόγνωση, τήν ἀπελπισία, τήν ἀπογοήτευση, ὅταν ἀντιμετωπίζουμε τέτοια λυπηρά γεγονότα στή ζωή μας, γιατί ἡ ἀπελπισία πολλές φορές ὁδηγεῖ καί σέ θάνατο. Ὁ Χριστιανός, ἔναντι αὐτῆς τῆς ἀπογοητεύσεως καί αὐτῆς τῆς ἀπογνώσεως, ἔχει νά ἀντιτάξει τήν ἐλπίδα. Δέν ἀνήκει στούς «λοιπούς τούς μή ἔχοντας ἐλπίδα». Ὁ Χριστιανός πιστεύει ὅτι ὁ θάνατος δέν εἶναι τό τέρμα, δέν εἶναι ὁ ἀφανισμός τῆς ὑπάρξεως, ἀλλά ἡ ἀρχή μιᾶς νέας ζωῆς, μιᾶς νέας καταστάσεως. Καί δικαιολογεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος αὐτή τήν σύσταση˙ «Εἰ γάρ πιστεύομεν ὅτι Ἰησοῦς ἀπέθανε καί ἀνέστη, οὕτω καί ὁ Θεός τούς κοιμηθέντας διά τοῦ Ἰησοῦ ἄξει σύν αὐτῶ»[2]. Γιατί, ἄν πράγματι πιστεύουμε οἱ Χριστιανοί ὅτι ὁ Χριστός πέθανε καί ἀναστήθηκε, ἔτσι καί ὁ Θεός ἐκείνους, πού πέθαναν ἑνωμένοι διά τῆς πίστεώς τους στόν Χριστό, θά τούς φέρει μαζί μ’αὐτόν στήν αἰώνια ζωή. Ἄς προσέξουμε ἐδῶ τήν χρήση τῆς λέξεως «τούς κοιμηθέντας» καί λίγο πρίν «οὐ θέλομεν ὑμᾶς ἁγνοεῖν περί τῶν κεκοιμημένων. Δέν γίνεται λόγος περί νεκρῶν καί θανάτου, ἀλλά περί κοιμηθέντων καί ὕπνου.
Στήν Β΄ πρός Κορινθίους ἐπιστολή γράφει πάλι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος : «Καί ἡμεῖς πιστεύομεν, διό καί λαλοῦμεν, εἰδότες ὅτι ὁ ἐγείρας τόν Κύριον Ἰησοῦν καί ἡμᾶς διά Ἰησοῦ ἐγερεῖ καί παραστήσει σύν ὑμῖν»[3]. Πιστεύουμε καί κηρύττουμε, διότι γνωρίζουμε πολύ καλά ὅτι αὐτός, πού ἀνέστησε τόν Χριστό, αὐτός θά ἀναστήσει καί ἐμᾶς καί θά μᾶς παρουσιάσει μπροστά στό βῆμα του. Γι’αὐτό φιλοσοφία ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν εἶναι «εἰ καί ὁ ἔξω ἡμῶν ἄνθρωπος διαφθείρεται, ἀλλ’ὁ ἔσωθεν ἀνακαινοῦται ἡμέρᾳ τῇ ἡμέρᾳ»[4]. Ἔχει, ἐπίσης, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στή συνάφεια αὐτή τήν ἑξῆς καταπληκτική πνευματική θέση, ὅτι δέν πρέπει ἐμεῖς οἰ Χριστιανοί νά κολλᾶμε στά πρόσκαιρα, γιατί ἡ ὑπερβολική λύπη καί ἡ ἀπελπισία, ἡ ὁποία χαρακτηρίζει μερικούς ἀνθρώπους ἐνώπιον τοῦ θανάτου, συμβαίνει, ἐπειδή εἶναι δεμένοι μέ τά πρόσκαιρα καί θεωροῦν πώς μόνο τά πρόσκαιρα ἔχουν ἀξία. «Μή σκοπούντων ἡμῶν τά βλεπόμενα, ἀλλά τά μή βλεπόμενα˙ τά γάρ βλεπόμενα πρόσκαιρα, τά δέ μή βλεπόμενα αἰώνια»[5]. Ἄν ὁ ἄνθρωπος μπορέσει νά ξεπεράσει αὐτό τό φράγμα τῶν αἰσθήσεων, πού τόν κλείνει καί τόν περιορίζει μέσα σ’αὐτόν τόν ὑλικό κόσμο, καί στραφεῖ μέ τίς πνευματικές του αἰσθήσεις πρός τά μή βλεπόμενα, ἀλλάζει ἡ τοποθέτησή του ἀπέναντι ὅλων αὐτῶν τῶν πραγμάτων καί ἀπέναντι τῆς ἴδιας τῆς ζωῆς. Παρακάτω συνεχίζει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μέ τά ἑξῆς θαυμάσια λόγια : «Οἴδαμεν γάρ ὅτι, ἐάν ἡ ἐπίγειος ἡμῶν οἰκία τοῦ σκήνους καταλυθῆ, οἰκοδομήν ἐκ Θεοῦ ἔχομεν, οἰκίαν ἀχειροποίητον αἰώνιον ἐν τοῖς οὐρανοῖς»[6]. Γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά οἱ Χριστιανοί ὅτι, ἄν καταστραφεῖ ἡ ἐπίγεια κατοικία τοῦ σκήνους μας, ἄν τό σῶμα μας καταστραφεῖ, μᾶς περιμένει στούς οὐρανούς οἰκία ἀχειροποίητη καί αἰώνια, ἑτοιμασμένη γιά μᾶς ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό. «Καί γάρ ἐν τούτῳ στενάζομεν, τό οἰκητήριον ἡμῶν τό ἐξ οὐρανοῦ ἐπενδύσασθε ἐπιποθοῦντες»[7]. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μάλιστα δίνει ἐδῶ μία διάσταση τελείως ἀντίθετη μέ τήν σημερινή πραγματικότητα˙ ὅτι, ὄχι ἁπλῶς δέν λυπούμαστε ἀπέναντι τοῦ θανάτου, ἀπέναντι τῆς καταστροφῆς τοῦ σώματός μας, ἀλλά ἀντίθετα στενάζουμε, γιατί δέν γίνεται πιό γρήγορα αὐτή ἡ κατάλυση. Καί αὐτό εἶναι χαρακτηριστικό στή ζωή τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Ἁγίων, ὅτι ἐκεῖνοι ἐπείγονταν νά φύγουν ἀπό τήν ζωή αὐτή, ἀντίθετα μ’ ἐμᾶς, πού εἴμαστε κολλημένοι στά γήινα. Καί παρακάτω : «Θαρροῦντες οὖν πάντοτε καί εἰδότες ὅτι ἐνδημοῦντες ἐν τῷ σώματι ἐκδημοῦμεν ἀπό τοῦ Κυρίου»[8]. Ἄς προσέξουμε θέσεις, τίς ὁποῖες κανένας δέν λαμβάνει ὑπ’ὄψιν. Ἔχουμε ξεφύγει πλέον ἀπό τήν χριστιανική βιοθεωρία καί κανένας δέν ἀσχολεῖται μέ τά θέματα αὐτά. Λέγει ἐδῶ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὅτι ἐν ὅσῳ ἐξακολουθοῦμε νά εἴμαστε δεμένοι μέ τό σῶμα, αὐτό σημαίνει πώς εἴμαστε μακρυά ἀπό τόν Θεό. «Διά πίστεως γάρ περιπατοῦμεν, οὐ διά εἴδους˙ θαρροῦμεν δέ καί εὐδοκοῦμεν μᾶλλον ἐκδημῆσαι ἐκ τοῦ σώματος καί ἐνδημῆσαι πρός τόν Κύριον»[9]. Γι’αὐτό καί ἐμεῖς θέλουμε περισσότερο νά φύγουμε ἀπό τό σῶμα καί νά πεθάνουμε, γιά νά βρεθοῦμε κοντά στόν Κύριο.
Στήν Α΄ προς Κορινθίους ἐπιστολή ἐπίσης, ἕνα ὁλόκληρο κεφάλαιο, τό 15ο, ἀναφέρεται στήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Ἕνα σημεῖο εἶναι ἰδιαίτερα ἐνδιαφέρον γιά τό θέμα μας : «Εἰ δέ Χριστός κηρύσσεται ὅτι ἐκ νεκρῶν ἐγήγερται, πῶς λέγουσί τινες ἐν ὑμῖν ὅτι ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ ἔστιν; Εἰ δέ ἀνάστασις νεκρῶν οὐκ ἔστιν, οὐδέ Χριστός ἐγήγερται˙ εἰ δέ Χριστός οὐκ ἐγήγερται, κενόν ἄρα τό κήρυγμα ἡμῶν, κενή δέ καί ἡ πίστις ἡμῶν»[10]. Ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία κηρύσσει ὅτι ὁ Χριστός ἀναστήθηκε ἀπό τούς νεκρούς, πῶς μερικοί ἰσχυρίζονται ὅτι δέν ὑπάρχει ἀνάσταση τῶν νεκρῶν; Ἄν δέν πιστεύουμε στήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ὅ,τι κηρύσσουν οἱ διδάσκαλοι καί οἱ θεολόγοι, καί ὅ,τι πιστεύουν οἱ ἄνθρωποι, ὅλα εἶναι κούφια λόγια, «κενόν ἄρα τό κήρυγμα ἡμῶν, κενή δέ καί ἡ πίστις ἡμῶν». Κέντρο τοῦ χριστιανικοῦ κηρύγματος εἶναι ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. «Εὑρισκόμεθα δέ καί ψευδομάρτυρες τοῦ Θεοῦ, ὅτι ἐμαρτυρήσαμεν κατά τοῦ Θεοῦ, ὅτι ἤγειρε τόν Χριστόν, ὅν οὐκ ἤγειρεν, εἴπερ ἄρα νεκροί οὐκ ἐγείρονται»[11]. Καί ἐμεῖς, λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἀποδεικνυόμαστε ψευδομάρτυρες, διότι δίνουμε μαρτυρία ψευδῆ γιά τόν Θεό καί μαρτυροῦμε εἰς βάρος του ὅτι ἀνέστησε τόν Χριστό, ἐνῶ δέν τόν ἀνέστησε. Καί ἀσφαλῶς δέν τόν ἀνέστησε, ἐάν ὑποθέσουμε ὅτι οἱ νεκροί δέν ἀνασταίνονται. Καί παρακάτω : «Εἰ γάρ νεκροί οὐκ ἐγείρονται, οὐδέ Χριστός ἐγήγερται. Εἰ δέ Χριστός οὐκ ἐγήγερται, ματαία ἡ πίστις ἡμῶν˙ ἔτι ἐστέ ἐν ταῖς ἁμαρτίαις ὑμῶν. Ἄρα καί οἱ κοιμηθέντες ἐν Χριστῷ ἀπώλοντο»[12]. Ἄν δέν ὑπάρχει ἀνάσταση νεκρῶν, αὐτοί, πού κοιμήθηκαν μέ τήν πίστη καί τήν ἐλπίδα τους στόν Χριστό, ἔχουν καταστραφεῖ. «Εἰ ἐν τῇ ζωῇ ταύτῃ ἠλπικότες ἐσμέν ἐν Χριστῷ μόνον, ἐλεεινότεροι πάντων ἀνθρώπων ἐσμέν»[13]. Ἄν, λοιπόν, ἔτσι ἔχουν τά πράγματα κι ἐμεῖς μόνο σ’αὐτήν τήν ζωή ἔχουμε στηρίξει τίς ἐλπίδες μας ἐπάνω στόν Χριστό, εἴμαστε οἱ πλέον ἄθλιοι καί ἀξιολύπητοι ἀπ΄ὅλους τούς ἀνθρώπους. Κατακλείει, ὅμως, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος θριαμβευτικά : «Νυνί δέ Χριστός ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο»[14]. Δέν εἴμαστε, ὅμως, ἄξιοι ἐλέους καί θρήνων, γιατί ὁ Χριστός ἀναστήθηκε ἀπό τούς νεκρούς καί ἔγινε ἡ ἀπαρχή καί τῆς δικῆς μας ἀναστάσεως.
Μία θαυμάσια θέση ἔχει, ἐπίσης, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολή : «Οὐδείς γάρ ἡμῶν ἑαυτῷ ζῇ καί οὐδείς ἑαυτῷ ἀποθνήσκει˙ ἐάν τε γάρ ζῶμεν, τῷ Κυρίῳ ζῶμεν, ἐάν τε ἀποθνήσκομεν, τῷ Κυρίῳ ἀποθνήσκομεν. Ἐάν τε οὖν ζῶμεν, ἐάν τε ἀποθνήσκομεν, τοῦ Κυρίου ἐσμέν»[15]. Εἴτε ζοῦμε, εἴτε πεθαίνουμε, ἀνήκουμε στόν Κύριο. Εἶναι συγκλονιστική αὐτή ἡ φράση καί προκαλεῖ δέος σέ ὅποιον τήν συνειδητοποιεῖ. Ἡ ζωή εἶναι ἀδιαίρετη καί ἑνιαία. Εἴτε εἴμαστε ἐδῶ, εἴτε εἴμαστε ἐκεῖ, ἀνήκουμε στόν Χριστό.
Ἀπό τήν διδασκαλία τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, πού σύντομα ἐξετέθη, καταφαίνεται ὅτι ἡ ἀπελπισία καί ἡ ἀπόγνωση δέν ἔχουν καμμία σχέση μέ τόν χριστιανό, καί ὅτι αὐτή ἡ κατάσταση εἶναι γνώρισμα μόνο ἐκείνων τῶν ἀνθρώπων, πού περιορίζουν τήν ὕπαρξή τους σ’αὐτήν τήν ζωή, γι’αὐτό καί εἶναι ἐλεεινοί. Ὅποιος πιστεύει ὅτι μόνο αὐτή ἐδῶ ἡ ζωή ὑπάρχει καί μετά ἀφανισμός καί ἀνυπαρξία, αὐτός εἶναι ἄξιος θρήνων καί ἐλέους. Οἱ Χριστιανοί, ὅμως, ἐλπίζουμε στήν ἀνάσταση καί στήν μετά θάνατον αἰώνια ζωή.
[1] Α΄ Θεσ. 4, 13.
[2] Ὅ. π.
[3] Β΄ Κορ. 4, 13-14.
[4] Β΄ Κορ. 4, 16.
[5] Β΄ Κορ. 4, 18.
[6] Β΄ Κορ. 5, 1.
[7] Β΄ Κορ. 5, 2.
[8] Β΄ Κορ. 5, 6.
[9] Β΄ Κορ. 5, 7-8.
[10] Α΄ Κορ. 15, 12-14.
[11] Α΄ Κορ. 15, 15.
[12] Α΄ Κορ. 15, 16-18.
[13] Α΄ Κορ. 15, 19.
[14] Α΄ Κορ. 15, 20.
[15] Ρωμ. 14, 7-8.
https://sotiriosnavs.com/wp-content/uploads/2020/05/IMG_20200508_130841-rotated.jpg2020-09-14 17:56:55%ce%bf-%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bb%ce%bf%cf%83-%cf%80%ce%b1%cf%85%ce%bb%ce%bf%cf%83-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%bc%cf%85%cf%83%cf%84%ce%b7%cf%81%ce%b9%ce%bf-%cf%84%ce%bf%cf%85