Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος
ἐφημ. Ἰ. Ν. Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης Νέου Φαλήρου Πειραιῶς
Ἐν Πειραιεῖ 09-11-2012
Ἡ εἴσοδος τῆς Κυρίας Θεοτόκου στόν νομικό Ναό προξενεῖ στούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς ἑορτή θαυμασία καί παγκόσμια, ἐπειδή αὐτή ἔγινε μέ παράδοξο τρόπο καί εἶναι ἕνα προοίμιο τοῦ μεγίστου καί φρικτοῦ μυστηρίου τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου, τό ὁποῖο διά μέσου τῆς Θεοτόκου ἐπρόκειτο νά γίνει στόν κόσμο. Ἔλαβε δέ τήν ἀφορμή ἡ ἑορτή τῶν Εἰσοδίων ἀπό τήν ἑξῆς ὑπόθεση.
Ἡ παναοίδιμος ἁγία Ἄννα, ἐπειδή ὅλη σχεδόν τήν ζωή της πέρασε στείρα, χωρίς νά γεννήσει παιδί, παρακαλοῦσε τόν Δεσπότη τῆς φύσεως μαζί μέ τόν ἄνδρα της, τόν ἅγιο Ἰωακείμ, νά χαρίσει σ’αὐτούς παιδί καί, ἄν ἐπιτύγχαναν τοῦ ποθουμένου, εὐθύς θά ἀφιέρωναν στόν Θεό τό παιδί, πού θά γεννοῦσαν. Καί, λοιπόν, γέννησε ἡ ἁγία Ἄννα παραδόξως, ἐξ ἐπαγγελίας καί μετά σπέρματος ἀνδρός, αὐτήν πού ἔγινε πρόξενος τῆς σωτηρίας τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, τήν καταλλαγή καί συμφιλίωση τοῦ Θεοῦ μέ τούς ἀνθρώπους, τήν αἰτία τῆς ἀναπλάσεως, τῆς ἐγέρσεως καί τῆς θεώσεως τοῦ πεσόντος Ἀδάμ, δηλαδή αὐτή τήν Ὑπεραγία καί Δέσποινα Θεοτόκο Μαρία. Γι’αὐτό, ὅταν αὐτή ἔγινε τριῶν χρονῶν, τήν πῆραν οἱ γονεῖς της καί, ἀφοῦ συγκέντρωσαν τίς παρθένες τῆς γειτονιᾶς, οἱ ὁποῖες λαμπαδοφορώντας συνόδευαν τήν Παρθένο, τήν προσέφεραν κατά τήν σημερινή ἡμέρα στόν Ναό. Καί, ἐκπληρώνοντας τίς ὑποσχέσεις τους, ἀφιέρωσαν τήν κόρη τους στόν Θεό, πού τούς τήν χάρισε. Γι’αὐτό τήν παρέδωσαν στούς ἱερεῖς καί μάλιστα στόν τότε ἀρχιερέα προφήτη Ζαχαρία, τόν πατέρα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, ὁ ὁποῖος ἄρχισε νά ἐγκωμιάζει τόσο τήν Παρθένο ὅσο καί τούς γονεῖς της, τόν Ἰωακείμ καί τήν Ἄννα, ἡ ὁποία, ἀπευθυνομένη στόν προφήτη Ζαχαρία, του εἶπε˙ «Δέξου, Ἀρχιερεῦ, τήν κόρη μου, μᾶλλον τήν κόρη τοῦ Θεοῦ. Δέξου τήν καθαρά καί ἀμόλυντη καί ὑψηλοτέρα τοῦ οὐρανοῦ. Βάλ’την στόν Ναό, ἐπειδή αὐτοῦ πρέπει νά κατοικεῖ. Ναός Θεοῦ εἶναι, σέ Ναό τῆς ταιριάζει νά κατοικεῖ. Ἁγία εἶναι, σέ καθαρό τόπο βάλ’την. Στά χέρια τοῦ Θεοῦ παράδωσέ την. Σέ τόπο ἅγιο πρόσθεσέ την, γιά ν’ἁγιάσει. Πάρε, Ζαχαρία, τήν κόρη μου καί ἀφιέρωσέ την στόν Ναό, γιατί ἔτσι τάξαμε». Σάν ἄκουσε ὁ Ζαχαρίας ὅτι τήν εἶχαν ταμμένη στόν Θεό, τήν πῆρε νά τήν πάει στό Βῆμα. Ἐκεῖ μέσα ἦταν ἡ στάμνος τοῦ Μωϋσέως, πού κάποτε εἶχε τό μάννα, ἡ ράβδος τοῦ Ἀαρῶν, τό χρυσό θυμιατήριο καί οἱ πλάκες, πού ἦταν γραμμένος ὁ νόμος. Μόλις μπῆκε ἡ Παναγία, ἔπεσαν ὅλα καί τήν προσκύνησαν. Ἀφοῦ, λοιπόν, ὁ Ζαχαρίας τήν παρέλαβε, τήν ἔβαλε στό ἐνδότατο τοῦ Ναοῦ, ὅπου ἔμπαινε μόνος του ὁ Ἀρχιερεύς μία φορά τόν χρόνο. Καί αὐτό τό ἔκανε κατά βούλησιν Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἐπρόκειτο σέ λίγο νά γεννηθεῖ ἀπό αὐτήν, γιά τήν διόρθωση καί σωτηρία τοῦ κόσμου.
Μερικοί ὑποστήριξαν λανθασμένως ὅτι στόν Ναό ὑπῆρχε χωρισμένος τόπος, ὅπου ἔμεναν μόνο οἱ παρθένες, καί μαζί μ’αὐτές ἔμενε καί ἡ Θεοτόκος. Οἱ μέν ἄλλες παρθένες ἔβγαιναν μετά τήν ἀπόλυση καί πήγαιναν στά σπίτια τους, μόνο δέ ἡ Θεοτόκος προσκαρτεροῦσε στόν Ναό. Ἡ ἄποψη αὐτή εἶναι ἐσφαλμένη, διότι ἡ Θεοτόκος εἰσῆλθε, ὄχι στόν οἶκο τῶν παρθένων, ἀλλά σ’τά αὐτά Ἅγια τῶν Ἁγίων καί ἐκεῖ ἔμεινε τρεφομένη ἀπό τόν Ἄγγελο. Καί ἄν αὐτό φαίνεται ἄτοπο, τό νά εἰσέλθει δηλαδή γυναίκα στό ἐνδότατο τοῦ Ναοῦ, αὐτό τό φαινομενικά ἄτοπο τό διόρθωσε ὁ Ζαχαρίας, λέγοντας στό λαό ὅτι ὁ Θεός δείχνει στό Λογείο, πού ἦταν κρεμασμένο μπροστά του, ὅτι θέλει νά μπεῖ ἡ Παρθένος μέσα σ’αὐτά τά Ἅγια τῶν Ἁγίων καί ἔτσι ἔπεισε τόν λαό νά δεχθεῖ νά βάλει τήν Παρθένο ἐκεῖ. Ἀφοῦ, ὅμως, ἡ Κυρία Θεοτόκος γέννησε τόν Κύριο, ὁ Ζαχαρίας τήν συνηρίθμησε μέ τίς παρθένες, πού προσκαρτεροῦσαν στόν Ναό, ἐπειδή ἦταν Παρθένος καί μετά τόκον, γι’αὐτό καί φονεύθηκε.
Ἐκεῖ, λοιπόν, ἡ Παρθένος διέμεινε δώδεκα χρόνια, τρεφομένη μέν ξενοπρεπῶς ἀπό τόν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ μέ οὐράνια τροφή, ἀξιουμένη δέ τῆς ἐμφανείας τοῦ Θεοῦ καί τῆς ὁμιλίας μέ τούς Ἀγγέλους, ἕως ὅτου πλησίασε ὁ καιρός τοῦ θείου Εὐαγγελισμοῦ καί τῶν οὐρανίων καί ὑπερφυσικῶν ἐκείνων μηνυμάτων, τά ὁποία ἐμήνυαν ὅτι ὁ Θεός εὐδόκησε νά σαρκωθεῖ ἀπ’αὐτήν φιλανθρώπως, γιά ν’ἀναπλάσει τόν κόσμο, πού εἶχε φθαρεῖ ἀπό τήν ἁμαρτία. Τότε ἡ Θεοτόκος, ἀφοῦ ἐξῆλθε ἀπό τά Ἅγια τῶν Ἁγίων, παραδόθηκε στόν μνήστορα ἅγιο Ἰωσήφ, γιά νά ὑπάρξει ἐκεῖνος φύλακας καί μάρτυς τῆς παρθενίας της καί γιά νά ὑπηρετήσει καί στόν ἄσπορο τόκο της καί στήν φυγή στήν Αἴγυπτο καί στήν ἐπάνοδο στή γῆ τοῦ Ἰσραήλ[1].
Θά θέλαμε νά κάνουμε ἕνα μικρό σχόλιο σχετικά μέ αὐτή τήν ξενοπρεπή, οὐράνια τροφή τῆς Θεοτόκου ἀπό τόν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ. Στήν περίπτωση αὐτή ἔχουμε πρακτική ἐφαρμογή τοῦ λόγου τοῦ Κυρίου : «Οὐκ ἐπ’ἄρτῳ μόνο ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ’ἐν παντί ρήματι ἐκπορευομένῳ διά στόματος Θεοῦ»[2], δηλαδή ὁ ἄνθρωπος δέν θά ζεῖ μέ ἄρτο μόνο, ἀλλά καί μέ κάθε λόγο, πού βγαίνει ἀπό τό στόμα τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ διαφαίνεται ἡ σχέση σωματικῆς καί πνευματικῆς τροφῆς. Καί οἱ δύο εἶναι ἀπαραίτητες καί ἀναγκαῖες, γιά νά τραφεῖ τό σῶμα καί ἡ ψυχή. Τήν ἀνωτερότητα, ὅμως, καί τήν ὑπεροχή στήν ἱεράρχηση κατέχει ἡ πνευματική τροφή. Ὅταν δέ ὁ Θεός πεῖ, ὁ ἄνθρωπος ζεῖ καί χωρίς σωματική τροφή, ὅπως αὐτό συνέβη καί συμβαίνει στήν ζωή ἁγίων ἀσκητῶν. Αὐτό θά μποροῦσε νά εἶναι καί μία ἀπάντηση, μία λύση διεξόδου, μπροστά στήν παγκόσμια οἰκονομική κρίση, πού μαστίζει τόν κόσμο, ἡ ὁποία οὐσιαστικά εἶναι κρίση βαθύτατα πνευματική καί ἠθική, πού ἑδράζεται στήν ἀπιστία, τήν ἀθεΐα, τήν ἀποστασία ἀπό τό θέλημα τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ καί τήν ἀμετανοησία, μέσα στά πλαίσια τῆς ὁποίας πάρα πολλοί συνάνθρωποί μας στεροῦνται ἀκόμη καί τά πρός τό ζῆν καί τῆς σωματικῆς τροφῆς. Ὅτι δηλαδή ὀφείλουμε νά ἐπικεντρώσουμε τήν προσοχή μας καί τήν φροντίδα μας περισσότερο στήν πνευματική τροφή τῆς ψυχῆς. Ἄν κάποιος εἶναι τακτοποιημένος κατά τό δυνατόν ὡς πρός τά πνευματικά μέ τήν ἀκρόαση, μελέτη καί ἐφαρμογή τοῦ θείου λόγου, τοῦ θείου θελήματος, μέ μυστηριακή ζωή, δηλαδή μέ συχνή καί ἀδιάλειπτη προσευχή, μετάνοια, ἐξομολόγηση, ἐκκλησιασμό καί Θεία Κοινωνία, τότε δέν ἔχει νά φοβᾶται σέ τίποτε τήν ἔλλειψη τῆς σωματικῆς τροφῆς. Γιατί, ἡ ἔλλειψη τῆς πνευματικῆς τροφῆς, ὁ πνευματικός λιμός εἶναι ἀσυγκρίτως χειρότερος ἀπό τήν ἔλλειψη τῆς σωματικῆς τροφῆς, τοῦ σωματικοῦ λιμοῦ. Καί ὁ ἴδιος ὁ Κύριος λέγει : «Μή φοβηθῆτε ἀπό τῶν ἀποκτεννόντων τό σῶμα, τήν δέ ψυχήν μή δυναμένων ἀποκτεῖναι. Φοβήθητε δέ μᾶλλον τόν δυνάμενον καί ψυχήν καί σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ»[3]. Δηλαδή, μήν φοβηθεῖτε ἀπό τούς διῶκτες, οἱ ὁποῖοι θανατώνουν τό σῶμα, δέν ἔχουν ὅμως τήν δύναμη νά θανατώσουν τήν ψυχή. Ἀλλά, νά φοβηθεῖτε περισσότερο τόν Θεό, ὁ Ὁποῖος μπορεῖ νά καταδικάσει στήν ἀπώλεια τῆς κολάσεως καί τήν ψυχή καί τό σῶμα. Ἀλλά, καί στήν περίπτωση τοῦ σωματικοῦ λιμοῦ, τῆς ἐλλείψεως τῆς σωματικῆς τροφῆς, καί πάλι ὁ Χριστός ἔχει δώσει τήν λύση στό ἐρώτημα – ἀπορία πῶς θά τρεφόμαστε μέ θαυματουργικές ἐπεμβάσεις. Στήν Παλαιά Διαθήκη ἔδωσε τό μάννα στόν Ἰσραηλιτικό λαό στήν Αἴγυπτο. Στόν προφήτη Ἠλία ἔστειλε τό κοράκι, πού τοῦ μετέφερε κρέας. Στά Εἰσόδια τῆς Θεοτόκου ἔστειλε τόν Ἀρχάγγελο Γαβριήλ, ὁ ὁποῖος ἔτρεφε τήν Παναγία μέ οὐράνια τροφή. Ἀλλά καί στήν Καινή Διαθήκη ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ἐπετέλεσε τό θαῦμα τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τῶν ἄρτων καί τῶν ἰχθύων. Τά πάντα μπορεῖ νά καταφέρει ὁ Θεός, φτάνει ἐμεῖς νά καταφάσκουμε συνεχῶς, νά συνεργαζόμαστε καί νά ἔχουμε ἀπόλυτη πίστη στήν θεία πρόνοιά Του.
Ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀναφέρεται στήν Παναγία ὡς ἡσυχάστρια, στηριζόμενος στόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο ὅλα τά δώδεκα χρόνια, πού πέρασε ἡ Παναγία μέσα στόν Ναό, ἀπό τά Εἰσόδια μέχρι τόν Εὐαγγελισμό, ἔζησε ἡσυχαστική καί ἀσκητική ζωή, ὡς ἡ πρώτη ἡσυχάστρια καί ἀσκήτρια. Ἦταν τόσο πολύ ἀφιερωμένη στό ἔργο τῆς προσευχῆς, ὥστε βαθούλωσαν τά μάρμαρα τοῦ Ναοῦ ἀπό τίς πολλές γονυκλισίες, πού ἔκανε.
Ἐπίσης, κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, ἡ Θεοτόκος, βρισκομένη δώδεκα χρόνια στά Ἅγια τῶν Ἁγίων, ἄκουγε τίς θεῖες Γραφές, δηλαδή τήν Παλαιά Διαθήκη, πού διαβάζονταν στόν Ναό κατά τίς ἀκολουθίες καί ἀπό ἐκεῖνες ἔμαθε τήν παράβαση καί τό ὀλίσθημα τῶν Προπατόρων καί τίς προφητεῖες περί τοῦ ἑαυτοῦ της καί τοῦ Υἱοῦ της[4].
Ὅπως ὅλες οἱ Δεσποτικές καί Θεομητορικές ἑορτές ἔχουν ἀντίκτυπο καί προσφέρουν πολλά διδάγματα εἰς πνευματικήν ὠφέλειαν ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν, ἔτσι καί ἡ Θεομητορική ἑορτή τῶν Εἰσοδίων. Οἱ ἅγιοι Πατέρες κάνουν λόγο γιά τρία εἴδη εἰσόδου τοῦ ἀνθρώπου. Τό πρῶτο εἶδος εἰσόδου εἶναι ἡ εἴσοδος τοῦ ἀνθρώπου στήν ἐπίγεια ζωή μέ τήν φυσική, βιολογική του γέννηση. Αὐτή ἡ εἴσοδος λέγεται νυκτερινή εἴσοδος, διότι ὁ ἄνθρωπος γεννιέται μέσα στήν ἁμαρτία. Ὁ προφητάναξ Δαβίδ, ἀναφερόμενος σ’αὐτή τήν εἴσοδο, λέγει χαρακτηριστικά στόν Ν΄ (50ό) ψαλμό : «Ἰδού γάρ ἐν ἀνομίαις συνελήφθην καί ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησέ μέ ἡ μήτηρ μου». Τό δεύτερο εἶδος εἰσόδου εἶναι ἡ εἴσοδος τοῦ ἀνθρώπου στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί τήν πνευματική ζωή μέ τήν διά τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος γέννηση. Ἡ εἴσοδος αὐτή λέγεται φώτισμα. Τέλος, τό τρίτο εἶδος εἰσόδου εἶναι ἡ εἴσοδος τοῦ ἀνθρώπου στά πραγματικά Ἅγια τῶν Ἁγίων, δηλαδή στήν ἐπουράνιο καί αἰώνιο Βασιλεία τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ διά τῆς ἀξίας μεταλήψεως τοῦ Τιμίου Σώματος καί Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, μέ τήν ὁποία λαμβάνει τήν πρόγευση καί τόν ἀρραβώνα τῆς Βασιλείας, καί διά τῆς καθολικῆς Ἀναστάσεως στήν Β΄ Παρουσία, μέ την ὁποία μετέχει στούς γάμους τῆς Βασιλείας.
[1] ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Συναξαριστής τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἑνιαυτοῦ, τ. Β΄(Νοέμβριος – Δεκέμβριος), ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη 2003, σσ. 148-151.
[2] Ματθ. 4, 4.
[3] Ματθ. 10, 28.
[4] ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, «Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος στή ζωή καί τό ἔργο τοῦ ἁγίου Νικοδήμου», ἐν Κολλυβαδικά. Ἅγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης – Ἅγιος Ἀθανάσιος Πάριος, ἐκδ. Βρυέννιος, Θεσσαλονίκη 2004, σσ. 33-35.
https://sotiriosnavs.com/wp-content/uploads/2020/05/IMG_20200508_130841-rotated.jpg2020-11-20 13:33:10%cf%84%ce%b1-%ce%b5%ce%b9%cf%83%ce%bf%ce%b4%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%83-%ce%b8%ce%b5%ce%bf%cf%84%ce%bf%ce%ba%ce%bf%cf%85