Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος
10-02-2013
Ἑορτάζει λαμπρῶς ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία στίς 10 Φεβρουαρίου τήν μνήμη τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους τοῦ θαυματουργοῦ. Ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους μᾶς παρέχει εὔκαιρον ἀφορμή, γιά ν’ἀσχοληθοῦμε μέ ἕνα νευραλγικό θέμα, τό ὁποῖο ἀντιμετώπισε ἡ Ἐκκλησία μας τά πρωτοχριστιανικά χρόνια. Τό θέμα αὐτό δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τήν εἰδωλολατρεία. Ποιά εἶναι ἡ ἀντιμετώπιση τῆς εἰδωλολατρείας ἀπό τόν ἅγιο Χαραλάμπη;
Πολύ εὔκολα μπορεῖ κανείς νά δώσει αὐτή τήν ἀπάντηση, ἐάν ἐντρυφήσει καί ἐμβαθύνει στό συναξάριο, τόν βίο τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους.
Σύμφωνα, λοιπόν, μέ τό συναξάρι τοῦ ἁγίου, «ὁ ἡγεμόνας Λουκιανός ἔριξε βλοσυρή ματιά στόν ἅγιο Χαραλάμπη καί σέ τόνο ἄγριο ἄρχισε νά τόν ρωτᾶ :
Γιατί, λοιπόν, γέρο, καταφρονεῖς τά εἴδωλα καί παραβαίνεις τίς βασιλικές προσταγές;
Ἐγώ, ἀποκρίθηκε μέ θάρρος ὁ ἅγιος Χαραλάμπης, ὑπακούω στά σωτήρια προστάγματα τοῦ ἐπουρανίου Βασιλέως Χριστοῦ. Ἐνῶ ὁ δικός σας ἐξουσιαστής, ὁ Σεβήρος, δίνει ἀνώφελες κι ἀσύνετες διαταγές. Σᾶς προστάζει νά προσκυνᾶτε γιά θεούς ἀναίσθητα καί ἄψυχα ἀγάλματα καί παραδίδει τίς ψυχές σας σέ αἰώνιο θάνατο. Ὁ δικός μας Βασιλιάς, ὁ Χριστός, μᾶς χαρίζει λύτρωση, ψυχική γαλήνη καί αἰώνια ζωή.
Θυσίασε στούς θεούς, κακή κεφαλή, ξεφώνισε ὁ Λουκιανός, γιατί ἀλλιῶς θά δοκιμάσεις σκληρά βασανιστήρια.
Δέν θυσιάζω σέ δαίμονες, παιδιά μου, ἀπαντᾶ σταθερά καί γαλήνια ὁ ἅγιος. Τή ζωή μου τήν ἔχω προσφέρει θυσία στόν ἀληθινό Θεό, τόν γλυκύτατο Ἰησοῦ Χριστό, πού σταυρώθηκε γιά τή σωτηρία μας. Δέν εἶμαι τόσο μωρός, τόσο ἀνόητος νά προσκυνῶ γιά θεούς ἀναίσθητα εἴδωλα, δαίμονες ἀνίσχυρους, πού τρέμουν στήν δύναμη τοῦ Σταυροῦ Του. Κι ὅλ’αὐτά, μέ τά ὁποία μέ ἀπειλεῖτε, ὅτι θά σπαράξουν τό ἀσθενικό μου σῶμα, εἶναι ἀνήμπορα νά μέ χωρίσουν ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ».
Ἰδιαιτέρως χαρακτηριστική, τέλος, εἶναι καί ἡ παρακάτω ὁμολογία τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους.
«Ἕνας καί μόνο Θεός ὑπάρχει, ὁ Θεός τῶν χριστιανῶν. Ὁ Δημιουργός καί Κυβερνήτης τοῦ Σύμπαντος. Μή γελιέστε καί προσκυνᾶτε γιά θεούς τά εἴδωλα. Οἱ ἄνθρωποι μέσα στήν πλάνη τους λησμόνησαν τόν Πλάστη καί παρακινημένοι ἀπ’τούς ξεπεσμένους ἀγγέλους, τούς δαίμονες, ἔπλασαν μέ τήν φαντασία τους καί προσκυνοῦν ἀνύπαρκτους καί ψεύτικους θεούς. Τά ὁμοιώματά τους, τά μεταλλικά καί μαρμάρινα εἴδωλα, στά ὁποία τόση λατρεία προσφέρετε, εἶναι ἄψυχη καί ἀναίσθητη ὕλη. Σωστά εἶπε γι’αὐτά ὁ Προφητάναξ Δαβίδ : «Τά εἴδωλα τῶν ἐθνῶν ἀργύριον καί χρυσίον, ἔργα χειρῶν ἀνθρώπων. Στόμα ἔχουσι καί οὐ λαλήσουσιν˙ ὀφθαλμούς ἔχουσι καί οὐκ ὄψονται˙ ὦτα ἔχουσι καί οὐκ ἐνωτισθήσονται˙ οὐδέ γάρ ἐστί πνεῦμα ἐν τῷ στόματι αὐτῶν»[1].
Νά, λοιπόν, ἡ ἀντιμετώπιση τῆς εἰδωλολατρείας ἀπό τόν ἅγιο Χαραλάμπη. Ὁ ἅγιος, ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, χαρακτηρίζει τά εἴδωλα ἀναίσθητα καί ἄψυχα ἀγάλματα, ἄψυχη καί ἀναίσθητη ὕλη, ἀνύπαρκτους καί ψεύτικους θεούς καί δαίμονες ἀνίσχυρους, οἱ ὁποῖοι παραδίδουν τίς ψυχές σέ αἰώνιο θάνατο. Μέ τήν ὁμολογιακή αὐτή στάση του ὁ ἅγιος Χαραλάμπης δέν λάτρευσε «τήν κτίσιν παρά τόν Κτίσαντα» καί παραλλήλως διεκήρυξε ὅτι «πάντες οἱ θεοί τῶν ἐθνῶν δαιμόνια».
Αὐτό εἶναι τό ὁμολογιακό φρόνημα τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους. Ποιό εἶναι τώρα τό συμπέρασμα; Ὅτι ὅσοι τιμοῦμε τήν μνήμη του, πρέπει νά μιμηθοῦμε τήν πίστη του. Ἐκεῖνος δέν προσκύνησε τά εἴδωλα. Προτίμησε νά μαρτυρήσει. Μά, θά πεῖ κάποιος : «Σήμερα δέν ὑπάρχουν εἴδωλα». Λάθος! Μπορεῖ νά μήν ὑπάρχουν εἴδωλα ἀπό μάρμαρο, ἀσήμι καί χρυσάφι, ἀλλά ὑπάρχουν ἄλλου εἴδους εἴδωλα. Τί εἶναι, ὅμως, εἴδωλο; Ὅταν ἕνα πράγμα ἤ πρόσωπο τό ἀγαπᾶμε παραπάνω ἀπό τόν Θεό καί τό’χουμε σάν Θεό, αὐτό πλέον γίνεται εἴδωλο κι ἐμεῖς εἰδωλολάτρες.
Ὑπάρχουν δύο εἴδη εἰδωλολατρείας˙ πρῶτον, ἡ ἄμεσος καί φανερά προσκύνηση τῶν εἰδώλων καί δεύτερον, ἡ ἔμμεσος, ἡ ὁποία, μέ τήν κακή προσκόλληση στόν χρυσό καί τόν ἄργυρο, λατρεύει τήν κτίση καί ὄχι τόν Κτίστη, δηλαδή ἡ πλεονεξία[2]. Αἰτία τῆς εἰδωλολατρείας, κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο, εἶναι ἡ γαστριμαργία. Οἱ εἰδωλολάτρες λατρεύουν τήν κοιλία τους σάν Θεό καί τῆς προσφέρουν κάθε θεραπεία καί ἀνάπαυση. Γι’αὐτό καί οἱ θεῖοι Πατέρες ἔχουν δίκαιο, ὅταν κατηγοροῦν τήν τρυφή καί τήν γαστριμαργία μέ πολλές καί διάφορες κατηγορίες.
Κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο «πᾶς πόρνος ἤ ἀκάθαρτος ἤ πλεονέκτης, ὅς ἐστίν εἰδωλολάτρης, οὐκ ἔχει κληρονομίαν ἐν τῇ βασιλεία τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ»[3]. Φανερά δηλώνει ὁ Ἀπόστολος ὅτι ὁ πλεονέκτης εἶναι εἰδωλολάτρης καί ὅτι δέν σώζεται, δέν μετέχει τῆς Βασιλείας τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά κολάζεται καί χάνεται. Αὐτό τό μαθαίνουμε ἀπό τό Ἅγιο Εὐαγγέλιο, ὅπου ὁ Κύριος λέει˙ «οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καί μαμμωνᾷ»[4]. Ὅποιος, λοιπόν, εἶναι πλεονέκτης, αὐτός χωρίζεται ἀπό τόν Θεό καί δουλεύει στά χρήματα. Γι’αὐτό καί ὁ πλεονέκτης, ἐπειδή λατρεύει καί προσκυνᾶ τό πάθος τῆς πλεονεξίας, εἶναι εἰδωλολάτρης. Βεβαίως, δέν ἔκανε ὁ Θεός τήν πλεονεξία, ἀλλά ἡ ἀχορτασία τῶν ἀνθρώπων τήν ἀνακάλυψε.
Λέγει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος : «Εἰδωλολάτρης εἶναι ὅποιος ἔχει τό εἴδωλο τῆς Ἀφροδίτης, δηλαδή τῆς σαρκικῆς ἐπιθυμίας καί ἀκαθαρσίας στήν ψυχή του, τό ὁποῖο λατρεύει καί θυσιάζει μέ τόν ἔρωτα πρός αὐτό καί μέ τήν συχνή ἐνθύμησή του». Στίς ἡμέρες μας ὀργιάζουν τά σαρκικά πάθη μέ τίς προγαμιαῖες σχέσεις, τίς πορνεῖες, τίς μοιχεῖες, καί τίς ὁμοφυλοφιλίες. «Εἰδωλολάτρης εἶναι ὅποιος ὑποτάσσεται στό εἴδωλο τοῦ Ἄρεως, δηλαδή τοῦ θυμοῦ, καί θυμώνει καί ὀργίζεται εὔκολα κατά τοῦ ἀδελφοῦ του. Καί καθολικώτερα, ὅποιο πάθος ἔχει κανείς καί κυριεύεται ἀπ’αὐτό, ἐκεῖνο ἔχει γιά Θεό του, ὅπως λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, καί σ’ἐκεῖνο εἶναι ὑπόδουλος».
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης λέγει ὅτι ἡ πλεονεξία θεωρεῖται στό τριμερές τῆς ψυχῆς, καί στά τρία μέρη τῆς ψυχῆς. Θεωρεῖται στό λογιστικό, γιατί μή κρίνοντας ὁ λογισμός ποιό εἶναι τό ἀληθινό καλό, οὔτε βλέποντας πρός τό ἄϋλο κάλλος, νομίζει ὅτι ἡ ὕλη τοῦ χρυσοῦ καί τοῦ ἀργύρου εἶναι τό ὄντως καλό. Θεωρεῖται στό ἐπιθυμητικό, γιατί ἡ ἐπιθυμία δίδεται στά γήινα κέρδη καί ἀφήνει τό ὄντως ἐπιθυμητό, δηλαδή τόν Θεό. Θεωρεῖται καί στό θυμικό, γιατί ἐξ αἰτίας τῆς πλεονεξίας γίνονται πολλοί θυμοί, ἔριδες καί μάχες[5].
Σέ ἄλλο σημεῖο ὁ Ἀπόστολς Παῦλος εἰδωλολατρεία ὀνομάζει τήν παρατήρηση τῶν ἡμερῶν, ὅτι δηλαδή ἄλλες ἡμέρες εἶναι καλές καί ἄλλες κακές, τήν παρατήρηση τῶν στοιχείων, δηλαδή τῶν φωστήρων καί τῶν πλανητῶν, τά ὁποία εἶναι πτωχά καί ἀσθενή, ἄψυχα καί ἀναίσθητα, ἄλογα καί χωρίς ζωή καί νοῦ, ἄν καί οἱ Ἕλληνες (εἰδωλολάτρες) τά θεωροῦσαν ὡς ἔμψυχα καί λογικά[6]. Εἶναι σαφής ἐδῶ ὁ ὑπαινιγμός τοῦ Ἀποστόλου Παύλου γιά τήν ἀστρολογία, τά ταρώ, τά ζώδια, τά χαρτιά κ.ἄ. παρόμοια.
Ἄλλοι λατρεύουν τήν ἐπιστήμη, τήν τηλοψία, τή μόδα, τό κόμμα, τό ποδόσφαιρο, τό ποτό, τό τσιγάρο, τά ναρκωτικά, τά καρναβάλια κ.ἄ.
Ἀλλά, καί τό νεοεποχήτικο κίνημα τῆς νεοειδωλολατρείας, τοῦ νεοπαγανισμοῦ καί τῆς ἀρχαιολατρείας τί εἶναι; Ἐμφανής εἰδωλολατρεία, διότι προσπαθοῦν νά ἐπαναφέρουν στόν κόσμο τήν λατρεία τῶν ἀρχαίων δώδεκα ψευδοθεῶν, τῶν δαιμονίων.
Ἐπιπροσθέτως, οἱ διάφορες αἱρέσεις τί εἶναι; Στήν οὐσία εἰδωλολατρεία εἶναι, διότι λατρεύουν καί εἰδωλοποιοῦν ἕνα πρόσωπο παραπάνω ἀπό τόν Χριστό.
Ὁ Παπισμός εἰδωλοποιεῖ, θεοποιεῖ ἕνα κοινό θνητό ἄνθρωπο, τόν αἱρεσιάρχη Πάπα, στόν ὁποῖο ἔχει προσδώσει τό ἀλάθητο καί τό παγκόσμιο πρωτεῖο ἐξουσίας.
Ὁ Προτεσταντισμός εἰδωλοποιεῖ τόν Λούθηρο, τόν Καλβῖνο καί κάθε πιστό, πού συμπεριφέρεται σάν πάπας.
Ὁ Μουσουλμανισμός εἰδωλοποιεῖ τόν ψευδοπροφήτη Μωάμεθ καί τόν ψευδοθεό Ἀλλάχ.
Ὁ Σιωνισμός εἰδωλοποιεῖ τόν Ἀντίχριστο.
Οἱ ἐκφραστές, ὀπαδοί καί θιασῶτες τῆς λύμης τῆς μεταπατερικῆς αἱρέσεως, τῆς πατρομαχίας εἰδωλοποιοῦν τούς ἑαυτούς τους, ἀφοῦ θεωροῦν τούς ἑαυτούς τους νέους «ἁγίους πατέρες», πού ἔχουν ὑπερβεῖ καί ξεπεράσει, ὅπως ἀλαζονικά νομίζουν, τούς ὄντως Ἁγίους Πατέρες, οἱ ὁποῖοι πλέον ἔχουν περιθωριοποιηθεῖ καί δέν ἔχουν νά μᾶς προσφέρουν τίποτε στήν ἐποχή μας.
Ἡ παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ εἰδωλοποιεῖ τούς ἀρχηγούς του οἰκουμενιστές.
Ἡ Μασονία λατρεύει, εἰδωλοποιεῖ καί θεοποιεῖ τόν Μ.Α.Τ.Σ. (Μέγα Ἀρχιτέκτονα τοῦ Σύμπαντος), δηλαδή τόν ἴδιο τόν Ἑωσφόρο.
Ὅλα αὐτά τί εἶναι; Εἴδωλα εἶναι καί πρέπει νά πέσουν.
Νά, λοιπόν, πώς, χωρίς νά στήνει ὁ ἄνθρωπος εἴδωλα καί ἀγάλματα τῶν δαιμόνων, γίνεται εἰδωλολάτρης.
Σήμερα μᾶς μίλησε καί μᾶς δίδαξε ὁ ἅγιος Χαραλάμπης περί εἰδωλολατρείας, καί μᾶς τόνισε τό σύνθημα : Κάτω τά εἴδωλα! Δέν ἐπιτρέπεται νά ἔλθουμε σέ ἀντίθεση μέ τόν ἅγιο Χαραλάμπη. Ὅπως ἐκεῖνος μίσησε καί κατεφρόνησε τά εἴδωλα, ἔτσι κι ἐμεῖς, ὅσοι τόν τιμᾶμε σήμερα, κανείς νά μήν προσκυνήσει τά εἴδωλα. Ἄς δώσουμε χαρά στόν ἅγιο Χαραλάμπη.
Ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός, διά πρεσβειῶν τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους τοῦ θαυματουργοῦ, ἄς μᾶς φυλάττει ἀπό τήν παλαιά καί σύγχρονη εἰδωλολατρεία. Ἀμήν!
[1] Ψαλμ. 134, 15-17.
[2] ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, σ. 660.
[3] Ἐφ. 5, 5.
[4] Μτθ. 6, 24.
[5] ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, σ. 659.
[6] Γαλ. 4, 8-9. ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Ἑρμηνεία είς τάς ΙΔ΄ ἐπιστολάς τοῦ Ἀπ. Παύλου, τ. Β΄, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 1990, σσ. 305-306.
https://sotiriosnavs.com/wp-content/uploads/2020/05/IMG_20200508_130841-rotated.jpg2021-02-10 12:32:55%ce%b7-%ce%b1%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%bc%ce%b5%cf%84%cf%89%cf%80%ce%b9%cf%83%ce%b9%cf%83-%cf%84%ce%b7%cf%83-%ce%b5%ce%b9%ce%b4%cf%89%ce%bb%ce%bf%ce%bb%ce%b1%cf%84%cf%81%ce%b5%ce%b9%ce%b1%cf%83-%ce%b1