ΟΣΙΑ ΕΜΜΕΛΕΙΑ, Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος
12-07-2020
Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι, σέ πολλές περιπτώσεις, πίσω ἀπό μεγάλους Ἁγίους, βρίσκεται μιά Ἁγία μητέρα.
Ὅ ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας, Ἀρχιεπίσκοπος Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας, καί τά ἐννέα ἀδέλφια του (μεταξύ τῶν ὁποίων κυριότεροι ἦταν οἱ : Ἅγιος Γρηγόριος Ἐπίσκοπος Νύσοης, Ἅγιος Πέτρος Ἐπίσκοπος Σεβαστείας, Ὁσία Μακρίνα μοναχή, Ὅσιος Ναυκράτιος μοναχός, τά ἄλλα πέντε ἀδέλφια ἔζησαν ἅγιο ἔγγαμο βίο), εἶχαν μητέρα τους τήν Ὁσία Ἐμμέλεια.
Ὁ ἴδιος ὁ Μέγας Βασίλειος ὁμολογεῖ : «Ἐκ παιδός ἔλαβον ἔννοιαν περί Θεοῦ παρά τῆς μακαρίας μητρός μου».
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος σημειώνει : «Ἡ Ἐμμέλεια καταγόταν ἀπό τήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας. Ἀπό γένος ἔνδοξο καί ἀρχοντικό. Ἡ Ἐμμέλεια ἀπό τά πλούτη καί τήν λαμπρή καταγωγή της δέν ἐπηρεαζόταν. Ἀγωνιζόταν νά ζήσει, σύμφωνα μέ τό Εὐαγγέλιο καί τόν λόγο τοῦ Θεοῦ».
Οἱ ρίζες τους περνοῦσαν φυσικά καί ἀπό τόν πατέρα τους, τόν Ἅγιο Βασίλειο, Ἱερέα, διδάσκαλο τῆς ρητορικῆς, ἐνάρετο καί εὐσεβή, καί προχωροῦσαν ἀκόμα πιό βαθειά στούς εὐσεβεστάτους γονεῖς του, στήν μητέρα του Μακρίνα καί στούς γονεῖς τῆς Ὁσίας Έμμελείας, οἱ ὁποῖοι κατεῖχαν μέν ὑψηλά ἀξιώματα καί πλούτη πολλά, εἶχαν, ὅμως, ἀγαπήσει ἄλλους θησαυρούς ἀφάνταστα γλυκύτερους, τούς πνευματικούς καί αἰωνίους. Ἀπόδειξη ἦταν ἡ θυσία τῆς ζωῆς τοῦ πατέρα της, ὁ ὁποῖος μαρτύρησε κατ’ ἐντολήν τοῦ ὁρισθέντος βασιλέως.
Ἡ Ὁσία Ἐμμέλεια ἔμεινε ὀρφανή ἀπό πατέρα καί μητέρα, ἀλλά μέ μιά μεγάλη κληρονομιά πνευματικοῦ πλούτου, ὄμορφη στήν σωματική ἐμφάνιση, ἀλλά πεντάμορφη στήν ψυχή, στολισμένη μέ ἀγάπη, προσευχή καί πίστη στόν Σωτῆρα Χριστό.
Ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα νά ἀνοίξει τό σπιτικό της, ἐπέλεξε νά πάρει, ὄχι ἄνθρωπο μέ πλούτη καί ὑλικά ἀγαθά, ἀλλά πιστό Χριστιανό, ἄνθρωπο μέ κάλλος ψυχῆς, τόν Βασίλειο. Καί στά δύο γένη τοῦ νέου ζεύγους ἦταν γνώρισμα καί ἔμβλημα ἡ εὐσέβεια, ἡ χριστιανική ζωή καί ἡ ἀρετή. Στή συζυγική τους ζωή βασίλευε ὁ ἀλληλοσεβασμός, ἡ ἀλληλοβοήθεια, ἡ ταπεινοφροσύνη, ἡ πραότητα, ἡ εἰλικρίνεια, ἡ ἐγκράτεια, ἡ προσευχή, οἱ ἐλεημοσύνες καί φυσικά ἡ τεκνογονία καί ἡ σωστή διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν τους γιά τήν δόξα τοῦ Κυρίου τους.
Δέκα τέκνα ἀπέκτησαν οἱ εὐλογημένοι γονεῖς, ὁ Βασίλειος καί ἡ Ἐμμέλεια.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἀναφέρει γιά τήν Ὁσία Ἐμμέλεια ὅτι ὑπῆρξε πολύτεκνος, ἀλλά καί καλλίτεκνος. Τῆς ἐδόθη ἡ χάρις τοῦ νά ἔχει πολυπαιδία, ἀλλά καί εὐτεκνία. Δέν ἀρκοῦνταν μόνο νά ἀφήσει παιδιά στή γῆ, ἔστω ἐπιτυχημένα, ἀλλά νά τήν ἀξιώσει ὁ Θεός νά τούς δεῖ οὐρανοπολῖτες. Καί τήν ἀξίωσε ὁ Θεός.
Μητέρα μακαρία! Ὅλα τά ἄρρενα τέκνα της, τέσσερα, Βασίλειος, Ναυκράτιος, Γρηγόριος, Πέτρος ἀφοσιώθηκαν στήν ὑπηρεσία τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ τρεῖς ἐπίσκοποι καί ὁ ἕνας, ὁ Ναυκράτιος, μοναχός! Ἀπό τίς πέντε θυγατέρες της, ἡ Μακρίνα ἔγινε μοναχή.
Ἡ Ὁσία Ἐμμέλεια δοκίμασε στή ζωή της, ὅπως συμβαίνει συνήθως μέ τούς ἐκλεκτούς, πολλές θλίψεις. Ὁ θάνατος τῶν γονέων της, πρίν ἀκόμα νυμφευθεῖ, ὁ θάνατος τοῦ συζύγου της, μόλις γεννήθηκε ὁ υἱός τους Πέτρος, καί ὁ πρόωρος θάνατος τοῦ υἱοῦ της Ναυκρατίου, ἀλλά καί τό νά ἀναθρέψει μόνη της μέ παιδεία καί νουθεσία Κυρίου, ἀπό ἕνα σημεῖο καί μετά, τά τέκνα της, ἦταν μερικές ἀπό αὐτές. Τίς ἀντιμετώπισε, ὅμως, μέ ὑποδειγματική πίστη, ἀνδρεία καί ὑπομονή.
Πόση ὑπομονή καί ἀνδρεία ἔδειξε καί πίστη, ὅταν ὁ μοναχός Ναυκράτιος, σέ ἡλικία μόλις 27 ἐτῶν, πνίγηκε στά ὁρμητικά νερά στόν ποταμό Ἴριν τοῦ Πόντου, στό διακόνημά του νά ἐξασφαλίζει τροφή τῶν γερόντων μοναχῶν, ἀλλά καί σέ πλῆθος ἀσθενῶν καί πτωχῶν!
Δίδασκε τά παιδιά της κυρίως μέ τό παράδειγμά της. Τούς ἔδωσε, μαζί μέ τό δικό της γάλα, τό ἀνόθευτο γάλα τῆς πίστεως καί τούς δίδαξε τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας.
Φιλανθρωπότατη ἦταν ἡ Ὁσία Ἐμμέλεια! Τήν φιλανθρωπία ἤθελε ἡ Ὁσία Ἐμμέλεια νά ἀσκοῦν ὅλα τά παιδιά της. Καί τοῦτο τό ἐνέπνεε μέ τό παράδειγμά της
Ὅμως, ὁ πόνος καί οἱ θλίψεις δέν τήν νίκησαν. Τόνωσε τήν προσευχή της καί ἄκουσε τήν συμβουλή τῆς κόρης της Μακρίνας, νά δοξάσουν μαζί τόν Σωτῆρα τους στήν ἀσκητική ζωή μέ τίς ἄλλες μοναχές.
Ἡ Ὁσία Ἐμμέλεια ἐκοιμήθη τό 370 μ.Χ. καί τήν ἔθαψαν, κατά τήν ἐπιθυμία της, στόν τάφο τοῦ συζύγου της Βασιλείου. Ἦταν τοῦτο νόμιμο καί φυσικό νά ἀναπαυθεῖ μετά θάνατον πλησίον ἐκείνου, «πού ἠγάπησεν ἐν Θεῷ καί μετά τόν Θεόν».
Τελείωσε τήν ζωή της ὡς μοναχή μέ ἡγουμένη τήν θυγατέρα της Ὁσία Μακρίνα.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος τήν ὕμνησε μέ ἕνα ὑπέροχο ἐπιτάφιο ποίημα :
«Ἡ Ἐμμέλεια ἀπέθανε. Ποῖος τό εἶπε;
Αὐτή βεβαίως τόσων καί τέτοιων παιδιῶν
προσέφερε φῶς εἰς τήν ζωήν
μέ καλά καί πολλά παιδιά,
ἰδού μοναδική μεταξύ τῶν ἀνθρώπων.
Τρεῖς εἶναι ἱερεῖς πολύ ἔνδοξοι…
εἶναι τόσον μεγάλη ρίζα.
Αὐτό εἶναι τό ἱερόν βραβεῖον
τῆς εὐσεβείας σου,
ᾧ εὐγενεστάτη ὅλων,
ἡ τιμή τῶν πολλῶν παιδιῶν σου,
διά τά ὁποία ἕναν πόθο εἶχες».
Ἡ Ἐκκλησία τήν ἀνεκήρυξε Ἁγία καί τιμᾶ τήν μνήμη της κάθε χρόνο τήν 1η Ἰανουαρίου καί τήν 30ή Μαΐου.
Ἀπολυτίκιον.
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Σωφρόνως τόν βίον σου κατ’ ἐναντίον Θεοῦ, ἐτέλεσας πρότερον σύν Βασιλείῳ σεμνῷ, Ἐμμέλεια πάνσεμνε, εἴτα δέ ἐν ἐρήμῳ, ἀναβάσεις διέθου, ἅμα τοῖς σοῖς ἐκγόνοις, ὡς τά ἄνω ποθοῦσα, διό σέ ὁ Χριστός, πανοικοί ὑπερεδόξασε.
ΠΗΓΕΣ :
1) Πρεσβυτέρα Κυριακή Παρασκευᾶ, Οἱ ἅγιες μητέρες τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, http://www.imlemesou.org/index.php/psifides-pisteos-2/agies-morfes/345-oi-agies-miteres-ton-trion-ierarxon
2) Ἡ ἁγία Ἐμμέλεια, ἡ πολύτεκνη μητέρα ἁγίων… https://antexoume.wordpress.com/2016/05/30/η-αγία-εμμέλεια-η-πολύτεκνη-μητέρα-αγί/