ΤΟ ΟΡΘΟΝ ΤΗΣ ΜΝΗΜΟΝΕΥΣΕΩΣ «ΠΑΣΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ»

Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος

ἐφημ. Ἱ. Ν. Εἰσοδίων Θεοτόκου – Παναγίας Ὁδηγητρίας Λόφου Βώκου Πειραιῶς

Ἐν Πειραιεῖ 12-1-2019

Οἱ Ἱερεῖς, πού ἐφαρμόζουν τήν διακοπή μνημονεύσεως τῶν οἰκείων οἰκουμενιστῶν Ἐπισκόπων, σύμφωνα μέ τόν 15^ο Ἱερό Κανόνα τῆς ΑΒ΄ Συνόδου[1], πρέπει στίς ἱερές ἀκολουθίες καί τήν Θεία Λειτουργία ἀντί τῆς αἰτήσεως «Ὑπέρ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν (δεῖνος), τοῦ τιμίου πρεσβυτερίου, τῆς ἐν Χριστῷ διακονίας, παντός τοῦ κλήρου καί τοῦ λαοῦ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν», νά λένε «Ὑπέρ πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων, τοῦ τιμίου πρεσβυτερίου, τῆς ἐν Χριστῷ διακονίας, παντός τοῦ κλήρου καί τοῦ λαοῦ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν». Ἡ ἐκφώνηση τῆς Θείας Λειτουργίας «Ἐν πρώτοις μνήσθητι Κύριε τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν (δεῖνος) ὅν χάρισαι ταῖς ἁγίαις σου Ἐκκλησίαις σῶον, ἔντιμον, ὑγιᾶ, μακροημερεύοντα καί ὀρθοτομοῦντα τόν λόγον τῆς σῆς ἀληθείας», πρέπει νά λέγεται ὡς ἐξῆς : «Ἐν πρώτοις μνήσθητι Κύριε πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων, τῶν ὀρθοτομούντων τόν λόγον τῆς σῆς ἀληθείας». Ἀντικαθίσταται δηλαδή ἡ φράση «τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν» μέ τή φράση «πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων».

Περί τοῦ ὀρθοῦ τῆς ἀνωτέρω μνημονεύσεως συνηγορεῖ τό ἴδιο τό κείμενο τῆς Θείας Λειτουργίας. Στήν εὐχή τῆς ἀναφορᾶς τῆς Θείας Λειτουργίας τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ὁ ἱερεύς, κλινόμενος, εὔχεται μεταξύ ἄλλων : «… Ἔτι παρακαλοῦμεν σε˙ μνήσθητι, Κύριε, πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων, τῶν ὀρθοτομούντων τόν λόγον τῆς σῆς ἀληθείας, παντός τοῦ πρεσβυτερίου, τῆς ἐν Χριστῷ διακονίας, καί παντός ἱερατικοῦ καί μοναχικοῦ τάγματος…»[2]. Στήν Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου ἡ εὐχή, πού διαβάζει ὁ ἱερεύς, κλινόμενος, μετά τήν ἐκφώνηση τοῦ διακόνου «Καί ὧν ἔκαστος κατά διάνοιαν ἔχει καί πάντων καί πασῶν», ἀρχίζει ὡς ἐξῆς : «Μνήσθητι, Κύριε, πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων, τῶν ὀρθοτομούντων τόν λόγον τῆς σῆς ἀληθείας…»[3].

Κατ’αὐτόν τόν τρόπο τελοῦσαν τίς ἱερές ἀκολουθίες καί τήν Θεία Λειτουργία οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες τῶν Ἱερῶν Μονῶν, τῶν σκητῶν καί τῶν κελλιῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, οἱ ὁποῖοι διέκοψαν τήν μνημόνευση τοῦ ὀνόματος τοῦ μασόνου καί μεγάλου Οἰκουμενιστοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κυροῦ Ἀθηναγόρου, τήν τριετία 1970-1973[4], μαζί μέ τούς τρεῖς μακαριστούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες τῶν λεγομένων «Νέων Χωρῶν», Φλωρίνης κυρό Αὐγουστῖνο Καντιώτη[5], Παραμυθίας κυρό Παῦλο καί Ἐλευθερουπόλεως κυρό Ἀμβρόσιο.

Κατά τόν ἴδιο τρόπο τελοῦν, τά τελευταῖα δύο χρόνια περίπου, τίς ἱερές ἀκολουθίες καί τήν Θεία Λειτουργία οἱ διακόψαντες τήν μνημόνευση τοῦ ὀνόματος τῶν οἰκείων οἰκουμενιστῶν Ἐπισκόπων, Αἰδεσιμολογιώτατοι Πρωτοπρεσβύτεροι π. Θεόδωρος Ζήσης, π. Νικόλαος Μανώλης καί π. Φώτιος Βεζύνιας, μνημονεύοντας δηλαδή «πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων τῶν ὀρθοτομούντων τόν λόγον τῆς σῆς ἀληθείας».

Ἐπίσης, οἱ Ρουμάνοι Ἱερεῖς, πού φύγανε ἀπό τήν Ρουμανία, λόγῳ τοῦ ἀθεϊστικοῦ κομμουνιστικοῦ καθεστῶτος, καί ἐγκαταστάθηκαν στήν ἤδη ὑπάρχουσα Ρουμανική Κοινότητα στό Παρίσι, μέ ἐπίκεντρο τόν Ρουμανικό Ναό τῶν Ἀρχαγγέλων στήν ὁδό Jean de Beauvais, διέκοψαν τήν μνημόνευση καί τήν κοινωνία μέ τό Πατριαρχεῖο Ρουμανίας, ἐξαιτίας τῆς αἱρέσεως τοῦ Σεργιανισμοῦ, καί μνημόνευαν «πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων».

Τέλος, ὁ μακαριστός Ρουμάνος Ἁγιορείτης Γέροντας Διονύσιος ἀπό τήν σκήτη Κολιτσοῦ, πού ἀνήκει στήν Ἱ. Μ. Βατοπαιδίου, διέκοψε τήν μνημόνευση τῶν Οἰκουμενικῶν Πατριαρχῶν Ἀθηναγόρα, Δημητρίου καί Βαρθολομαίου καί μνημόνευε μέχρι καί τήν κοίμησή του «πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων».

Οἱ Ἱερεῖς, πού διέκοψαν τήν μνημόνευση τοῦ ὀνόματος τῶν οἰκείων Ἐπισκόπων τους, δέν θά πρέπει στή θέση τους νά μνημονεύσουν ἄλλον Ἐπίσκοπο ἤ τήν Ἱερά Σύνοδο ἤ τόν Χριστό ἤ ὁποιουσδήποτε ἄλλους. Ὁ 15^ος Ἱερός Κανών τῆς ΑΒ΄ Συνόδου πουθενά δέν λέγει ὅτι αὐτός, πού παύει τή μνημόνευση τοῦ Ἐπισκόπου του, προσκολλᾶται στόν πρῶτο τυχόντα Ἐπίσκοπο. Πολλῷ μᾶλλον δέν λέγει ὅτι προσκολλᾶται σέ Ἐπισκόπους, ἐναντίον τῶν ὁποίων ἐξεγείρονται δεινῶς οἱ Ἱεροί Κανόνες. Ὁ Κληρικός, πού παύει τή μνημόνευση τοῦ οἰκείου Ἐπισκόπου, ἀρκεῖται σ’αὐτό, ἀποφεύγει νά μνημονεύσει κάποιον ἄλλον καί ἀναμένει μέ ἡρεμία συνειδήσεως τήν κρίση τῆς Συνόδου. Αὐτό καί μόνο εἶναι τό νόημα τοῦ Κανόνος[6].

Οἱ μή μνημονεύοντες διακόπτουν τήν μνημόνευση καί τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία μόνο μέ τόν αἱρετίζοντα Ἐπίσκοπο. Δέν παύουν, ὅμως, τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία οὔτε μέ τήν Τοπική Ἐκκλησία, στήν ὁποία ἀνήκουν, οὔτε πολύ περισσότερο μέ ὁλόκληρη τήν Ὀρθόδοξη Καθολική Ἐκκλησία καί τούς Ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους.

Ὅλα τά παραπάνω τά διασφαλίζει ἡ μνημόνευση «πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων», πού αὐτό ἀκριβῶς σημαίνει, ὅτι δηλαδή δέν ἔχει πλανηθεῖ ὁλόκληρη ἡ Ἐκκλησία, οὔτε ἔχουν ἐκλείψει ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι Κληρικοί καί λαϊκοί, ἀλλά ἀντιθέτως ὑπάρχουν, τούς μνημονεύουμε καί μ’αὐτούς βρισκόμαστε σέ ἐκκλησιαστική κοινωνία. Δέν θά ἔπρεπε, λοιπόν, νά πειράζει τούς Ἐπισκόπους καί νά ἀντιδροῦν στήν μνημόνευση «πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων», διότι, μνημονεύοντας ὅλους τούς Ὀρθοδόξους, βρίσκονται κι αὐτοί μέσα σ’αὐτούς ὡς Ὀρθόδοξοι. Ἡ ἀντίδρασή τους, ὅμως, φανερώνει τήν πραγματική ταυτότητά τους, ὅτι δηλαδή δέν εἶναι Ὀρθόδοξοι καί δέν συγκαταλέγονται μέ τούς Ὀρθοδόξους, διότι εἶναι αἱρετίζοντες οἰκουμενιστές.  

Ἔχει περιέλθει ἐν γνώσει μας ὅτι ὁ μοναχός Σάββας Λαυριώτης, ὁ ὁποῖος ἐφαρμόζει τήν ἑσφαλμένη ζηλωτική ἀποτείχιση, πού καταλήγει σέ σχίσμα, καί συνεργάζεται μέ τόν Ἀρτέμιο τῆς λεγομένης «ἐκκλησίας τῶν κατακομβῶν» τῆς Σερβίας, ἐπισκέπτεται συχνά τήν Ρουμανία καί προσπαθεῖ νά ἐπηρεάσει τούς μή μνημονεύοντες Ρουμάνους Πατέρες, λέγοντάς τους ὅτι εἶναι ἐσφαλμένη ἡ μνημόνευση «πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων». Τό ὀρθόν, σύμφωνα μέ τόν ἴδιο, εἶναι νά λέγεται ἡ αἴτηση «Ὑπέρ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν…» καί ἡ ἐκφώνηση «Ἐν πρώτοις μνήσθητι Κύριε τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν…», χωρίς τήν ἀναφορά τοῦ ὀνόματος τοῦ αἱρετίζοντος Ἐπισκόπου. Ἰσχυρίζεται, ἐπίσης, ὁ μοναχός Σάββας Λαυριώτης ὅτι ὁ μοναδικός Ὀρθόδοξος Ἐπίσκοπος, πού ὑπάρχει σήμερα στήν σύμπασα Ὀρθοδοξία, εἶναι ὁ προαναφερθείς Ἀρτέμιος. Ὁ Ἀρτέμιος ἐφαρμόζει τήν ἑξῆς τακτική : «Χειροτονεῖ ἱερεῖς», τούς ὁποίους στέλνει σέ διάφορες Τοπικές Ἐκκλησίες (π.χ. Ρωσία), οἱ ὁποῖοι «τελοῦν τήν Θεία Λειτουργία» σέ σπίτια καί κατακόμβες μέ ἀντιμήνσιο τοῦ Ἀρτεμίου. Κατά τήν τέλεση τῆς Προσκομιδῆς βγάζουν μερίδα καί μνημονεύουν τόν Ἀρτέμιο, ἐνῶ κατά τήν Θεία Λειτουργία λένε τήν αἴτηση «Ὑπέρ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν…» καί τήν ἐκφώνηση «Ἐν πρώτοις μνήσθητι Κύριε τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν…», χωρίς τήν ἀναφορά τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἐπισκόπου, ὅμως κρυφά μέσα τους μνημονεύουν τόν Ἀρτέμιο.

Τά ὑποστηριζόμενα ἀπό τόν μοναχό Σάββα Λαυριώτη δεικνύουν ἄγνοια τῆς ἱεροκανονικῆς παραδόσεως. Κατ’ἀρχήν, ἡ μνημόνευση ἑτέρου Ἐπισκόπου ἀντίκειται στό γράμμα καί τό πνεῦμα τοῦ 15^ου Ἱεροῦ Κανόνος τῆς ΑΒ΄ Συνόδου, ὅπως τονίσαμε παραπάνω. Δεύτερον, ὁ ἀδίκως καθαιρεθείς, διωχθείς καί ἀναθεματισθείς ἀπό τήν Σερβική Ἐκκλησία «ἐπίσκοπος» πρώην Ράσκας καί Πριζρένης Ἀρτέμιος, ἐφαρμόζει τήν ἑσφαλμένη ζηλωτική ἀποτείχιση, πού καταλήγει σέ σχίσμα, καί ἐν ὀνόματι αὐτῆς ἔχει προβεῖ σέ καταστρατήγηση Ἱερῶν Κανόνων καί παράνομες ἐνέργειες (π.χ. χειροτονία Χωρεπισκόπων), τά ὁποῖα εἶναι ἀποτρεπτικά τῆς μνημονεύσεώς του. Μέ τήν κίνηση ἄλλωστε αὐτή τοῦ μοναχοῦ Σάββα Λαυριώτη καί τοῦ «ἐπισκόπου» Ἀρτεμίου, διαφαίνεται μία προσπάθεια ἐπιβολῆς τοῦ Ἀρτεμίου ὡς τοῦ μοναδικοῦ ἐπικεφαλῆς καί παγκοσμίου ἐπισκόπου τῶν ἀπανταχοῦ τῆς γῆς ἀποτειχισμένων Πατέρων, πράγμα τό ὁποῖο εἶναι ἀπαράδεκτο.

Τελειώνοντας, παρακαλοῦμε ἱκετευτικῶς τούς διακόψαντας τήν μνημόνευση τῶν οἰκείων οἰκουμενιστῶν Ἐπισκόπων Ρουμάνους Πατέρες νά ἀποφύγουν τίς παγίδες, πού τούς στήνει ὁ πονηρός, καί νά παραμείνουν ἑδραῖοι στήν ὀρθή ἐφαρμογή τῆς διακοπῆς μνημονεύσεως, ὅπως τήν ἀναπτύξαμε στό παρόν κείμενο, μνημονεύοντας «πάσης ἐπισκοπῆς ὀρθοδόξων»[7]. Τό «Ὑπέρ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν…» καί, χωρίς τό ὄνομα, ἀποτελεῖ μνημόνευση τοῦ οἰκείου Ἐπισκόπου, ἀφοῦ αὐτός εἶναι, μέχρι νά καταδικαστεῖ, ὁ οἰκεῖος Ἐπίσκοπος. Ἑπομένως, οὐσιαστικά δέν ὑπάρχει διακοπή μνημονεύσεως, ἀφοῦ μνημονεύεται ὁ «Ἀρχιεπίσκοπος ἡμῶν». Ὑπάρχει ἄλλος Ἐπίσκοπος «ἡμῶν»; 

[1] ΟΣΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, Πηδάλιον, ἐκδ. Β. Ρηγόπουλος, Θες/κη 2003, σσ. 357-8.

[2] Ἱερατικόν Α΄, Ἡ Θεία Λειτουργία Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἔκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας, Ἅγιον Ὄρος, 2001, σ. 126

[3] Ἱερατικόν Β΄, Ἡ Θεία Λειτουργία Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, ἔκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας, Ἅγιον Ὄρος, 2001, σ. 126.

[4] Σχ. βλ. Θεοδρομία ΙΑ΄1 (Ἰανουάριος – Μάρτιος 2009) 75-81.

[5] http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=36199, http://www.augoustinos-kantiotis.gr/?p=36164

[6]ΑΡΧΙΜ. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, Τά δύο ἄκρα˙ Οἰκουμενισμός καί Ζηλωτισμός, ἔκδ. Ἱερόν Ἠσυχαστήριον Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος, Ἀθήνα 1997, σ. 76.

[7] Σχ. βλ. ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Δέν εἶναι σχίσμα ἡ ἀποτείχιση˙ ὀφειλόμενες ἐξηγήσεις, ἐκδ. Τό Παλίμψηστον, σειρά Καιρός 24, Θέματα ἐκκλησιαστικῆς ἐπικαιρότητος, Θεσ/κη 2017 καί ἡμέτερον κείμενο μέ τίτλο : Συμβολή στό θέμα τῆς διακοπῆς μνημοσύνου, 10-1-2018, https://www.katanixis.gr/2018/01/blog-post_30.html