ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Ζ΄ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

Πρωτοπρεσβ. Ἄγγελος Ἀγγελακόπουλος

ἐφημ. Ἱ. Ν. Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης Νέου Φαλήρου Πειραιῶς

13-10-2012

Ὅπως ἀκούσαμε ἀπό τούς θαυμασίους ὕμνους, ἰδιαίτερα ἀπό τά δοξαστικά τοῦ Ἑσπερινοῦ «Τάς μυστικάς σήμερον τοῦ Πνεύματος σάλπιγγας…» καί τοῦ Ὄρθρου «Τῶν Ἁγίων Πατέρων ὁ χορός…», ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει σήμερα τούς Ἁγίους Πατέρες, πού συνεκρότησαν τήν Ζ΄ Ἁγία καί Οἰκουμενική Σύνοδο στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας τό 787 μ.Χ. ἐπί τῆς βασιλείας Κων/νου καί Εἰρήνης τῆς μητρός του καί οἱ ὁποῖοι κατεδίκασαν τήν μεγάλη αἵρεση τῆς εἰκονομαχίας καί τούς εἰκονομάχους, οἱ ὁποῖοι ταλαιπώρησαν τήν Ρωμαϊκή Αὐτοκρατορία παραπάνω ἀπό ἕνα αἰώνα, ἀπό τό 726 μ.Χ., ἐπί τῆς ἐποχῆς τοῦ Λέοντος τοῦ Ἰσαύρου, μέχρι τό 833 μ.Χ., ὅταν ἡ ἁγία Θεοδώρα ἀνεστήλωσε τίς ἅγιες εἰκόνες.

Σ’αὐτή τή Σύνοδο συμμετεῖχαν 367 Ἅγιοι Πατέρες ἀπό τά πέντε πρεσβυγενή πατριαρχεῖα, μεταξύ τῶν ὁποίων καί δύο ἐκπρόσωποι τοῦ τότε Πάπα Ρώμης Ἀδριανοῦ, ὁ ὁποῖος σημειωτέον τότε ἦταν ἀκόμη ὀρθόδοξος καί ὄχι αἱρετικός, ὅπως εἶναι σήμερα. Μετεῖχαν, ἐπίσης, καί πολλοί μοναχοί καί ἀρχιμανδρίτες μοναστηριῶν, οἱ ὁποῖοι ἔφθαναν τούς 136. Στή Σύνοδο αὐτή συμμετεῖχαν πολύ μεγάλα ὀνόματα ἁγίων της Ἐκκλησίας μας, ὅπως ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὁ Ἅγιος Ταράσιος Κων/λεως κ.ἄ.

Ἡ Σύνοδος συνεκλήθη κατά τῶν δυσσεβῶν καί χριστιανοκατηγόρων εἰκονομάχων, τούς ὁποίους καί ἀναθεμάτισε, μεταξύ τῶν ὁποίων ἦταν οἱ ψευδοπατριάρχες Κων/λεως Ἀναστάσιος, Κων/νος καί Νικήτας, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνο δέν ἀσπάζονταν καί δέν προσκυνοῦσαν τίς ἅγιες εἰκόνες, ἀλλά τίς ὀνόμαζαν εἴδωλα, τίς ἔκαιγαν, τίς καταπατοῦσαν, τίς ἔσερναν στούς δρόμους καί τίς ἔβριζαν μέ ὁποιοδήποτε τρόπο μποροῦσαν. Ἡ Σύνοδος ἀποκατέστησε τήν τιμή τῶν ἁγίων καί σεπτῶν εἰκόνων, τίς ὁποῖες πρέπει τιμητικῶς νά προσκυνοῦμε καί νά σεβόμασθε, γιατί, βλέποντας τά εἰκονιζόμενα πρόσωπα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς ἁγίας Θεοτόκου, τῶν τιμίων Ἀγγέλων καί πάντων τῶν Ἁγίων, ἐγείρεται ἡ μνήμη καί ὁ πόθος μας πρός τά πρωτότυπα. Ἡ τιμή τῆς εἰκόνος, σύμφωνα μέ τόν οὐρανοφάντορα Μ. Βασίλειο, διαβαίνει στό πρωτότυπο καί αὐτός, πού προσκυνᾶ τήν εἰκόνα, προσκυνᾶ τήν ὑπόσταση, τό πρόσωπο τοῦ εἰκονιζομένου.

Ἡ εἰκονομαχία, ὅμως, ἀγαπητοί μου, παρ’ὅλο πού καταδικάστηκε ἐπισήμως καί συνοδικῶς ἀπό τήν Καθολική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, δυστυχῶς ἐπανέρχεται καί πάλι στό προσκήνιο. Κι ἐμεῖς σήμερα στήν ἐποχή μας ζοῦμε μιά νέα εἰκονομαχία. Ἔχουν λυσσάξει ὅλοι οἱ ἐκκλησιομάχοι ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας καί ζητοῦν τήν ἀποκαθήλωση τῶν θρησκευτικῶν μας συμβόλων. Οἱ ἑτερόδοξες καί ἑτερόθρησκες μειονότητες, πού ζοῦν στά χριστιανικά κράτη-ἔθνη, ἰδίως στήν Ἰταλία καί τήν Ἑλλάδα, ζητοῦν νά βγοῦν οἱ εἰκόνες καί ὁ Ἐσταυρωμένος ἀπό τά σχολεῖα, ἐπειδή προσβάλλεται τό θρησκευτικό πιστεύω τῶν παιδιῶν τους. Καί κατάφεραν νά πάρουν μέ τό μέρος τους τό Εὐρωπαϊκό Διακαστήριο ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, ἡ ἀπόφαση τοῦ ὁποίου ἐλήφθη τόν Ὀκτώβριο τοῦ 2009 καί ὁρίζει ὅτι θά πρέπει νά βγοῦν οἱ εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας καί τῶν Ἁγίων, νά βγεῖ ὁ Ἐσταυρωμένος, νά βγεῖ ὁ Τίμιος Σταυρός ἀπό τά δημόσια κτήρια καί τίς αἴθουσες διδασκαλίας, τά σχολεῖα. Ἐπίσης, σχεδιάζεται ἡ ἀφαίρεση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀπό τήν ἑλληνική σημαία. Αὐτό ἔγινε πραγματικότητα, ὅταν στίς ἐκλογές τοῦ 2009, τό κανάλι ΑΝΤ1 παρουσίασε τήν ἑλληνική σημαία χωρίς τόν Σταυρό, ἀλλά μόνο μέ τίς γαλανόλευκες γραμμές. Παραλλήλως, σχεδιάζεται ἡ ἀφαίρεση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί ἀπό τό σῆμα τῆς ἀστυνομίας καί ἀπό τήν στολή τῶν ἐθελοντῶν τοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ. Μέσα σ’αὐτό τό εἰκονομαχικό κλίμα θά πρέπει νά θεωρηθεῖ καί ἡ διαταγή τοῦ διευθυντοῦ τοῦ ἀντικαρκινικοῦ νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Θεαγένειο» τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2010 νά ἀπογορεύσει στούς ἀσθενεῖς καί τούς συγγενεῖς τους νά ἔχουν πάνω ἀπό τό κρεββάτι τοῦ πόνου εἰκόνες, γιά νά προσεύχονται. Ἀλλά καί ἡ κυκλοφορία παλαιότερα παπουτσιῶν, πού εἶχαν ἀποτυπωμένα ἀπό κάτω, στή σόλα, τόν Σταυρό, ἔτσι ὥστε φορώντας τα, νά τόν πατοῦμε, τόν ἴδιο στόχο ἔχει. Ὅλα αὐτά ἀποσκοποῦν στήν ἀποκοπή τοῦ λαοῦ ἀπό τίς χριστιανικές του ρίζες καί στήν δημιουργία ἑνός ρηχοῦ ἀθέου καί ἀθρήσκου κράτους.

Ἐξέχουσα θέση ἀνάμεσα στόν ὑμνογραφικό πλοῦτο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας κατέχει, ἐκτός τῶν ἄλλων, καί τό ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς τῶν Ἁγίων Πατέρων : «Ὑπερδεδοξασμένος εἶ Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ὁ φωστήρας ἐπί γῆς τούς Πατέρας ἡμῶν θεμελιώσας καί δι’αὐτῶν πρός τήν ἀληθινήν πίστιν πάντας ἡμᾶς ὁδηγήσας, πολυεύσπλαγχνε δόξα σοι». Εἶναι ἀμφίβολλο, ἀγαπητοί μου, ἄν ὅλοι μας, εἴτε λαϊκοί, εἴτε θεολόγοι, εἴτε κληρικοί, ἔχουμε συλλάβει τό βαθύτερο νόημα, τήν σημασία καί τήν βαρύτητα αὐτοῦ τοῦ τροπαρίου, τό ὁποῖο ἐκφράζει μιά πρώτιστη θεολογική πτυχή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιολογίας. Ἡ πτυχή αὐτή, πού μαρτυρεῖται ἀπό τό ἀνωτέρω τροπάριο, εἶναι ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἐκτός ἀπό Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική, εἶναι κατεξοχήν καί Πατερική. Θά μπορούσαμε κάλλιστα οἱ Ὀρθόδοξοι, δίπλα ἀπό τά τέσσερα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά τῆς Ἐκκλησίας, νά προσθέταμε καί τήν Πατερικότητα καί νά ὀμολογούσαμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως τήν πίστη μας «εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν, Ἀποστολικήν καί Πατερικήν Ἐκκλησίαν». Ἡ προσθήκη, ὅμως, αὐτή, ὅπως καί κάθε ἄλλη προσθήκη ἤ ἀφαίρεση στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, ἀπαγορεύεται ρητῶς ἀπό τόν 7^ο Ἱερό Κανόνα τῆς Γ΄ Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἐν Ἐφέσῳ (431). Γιά τόν λόγο αὐτό ἀπαγορεύθηκε καί ἡ προσθήκη, τήν ὁποία ἔβαλαν οἱ αἱρετικοί Παπικοί, οἱ Λατίνοι, στό Σύμβολο τῆς Πίστεως, σύμφωνα μέ τήν ὁποία τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐκπορεύεται, ὄχι ἐκ μόνου τοῦ Πατρός, ἀλλά καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ, ἡ περίφημη αἵρεση τοῦ Filioque. Γιά τόν ἴδιο λόγο ἀπαγορεύθηκε ἀκόμη νά βάλλουμε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι στό Σύμβολο τῆς Πίστεως καί τόν ὅρο «Θεοτόκος» γιά τήν Παναγία μας, μολονότι εἶναι δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀπό σεβασμό καί ὑπακοή στά θεσπισμένα ὑπό τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τῶν Ἁγίων Πατέρων. Ἐντούτοις, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας εἶναι Ἐκκλησία Ἀποστολική καί Πατερική. Τό ἀκούσαμε αὐτό στό κοντάκιο τῆς σημερινῆς ἑορτῆς : «Τῶν Ἀποστόλων τό κήρυγμα καί τῶν Πατέρων τά δόγματα τῇ Ἐκκλησίᾳ μίαν τήν πίστιν ἐκράτυνεν». Τό κήρυγμα τῶν Ἀποστόλων, ἀλλά καί ἡ ἀνάπτυξη αὐτῆς τῆς διδασκαλίας ἐκ μέρους τῶν Ἁγίων Πατέρων ἔκαναν μία τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας, λοιπόν, εἶναι συγχρόνως Ἀποστολική καί Πατερική, καί ἀκολουθεῖ τούς Ἁγίους Πατέρες σέ κάθε Οἰκουμενική Σύνοδο. Κι ἐμεῖς πρέπει νά εἴμασθε «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις πατράσιν˙ μή μεταίρειν ὅρια, ἅ ἔθεντο οἱ πατέρες ἡμῶν». Νά εἴμασθε ἑπόμενοι, νά ἀκολουθοῦμε τούς Ἁγίους Πατέρες, νά μή μετακινοῦμε ὅρια, τά ὁποία ἔθεσαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας. Διότι, οἱ Ἅγιοι Πατέρες δέν κάνουν τίποτε ἄλλο, παρά νά συνεχίζουν τό ἔργο τοῦ Κυρίου καί τῶν Ἀποστόλων. Αὐτό ἔκαναν καί στήν Ζ΄ ἐν Νικαίᾳ Ἁγία καί Οἰκουμενική Σύνοδο, τήν ὁποία ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει σήμερα.

Ἡ Ἐκκλησία μας, λοιπόν, παραμένει κατεξοχήν Πατερική κι ἄς μήν τό ἐνστερνίζονται, ἄς τό ἀρνοῦνται αὐτό οἱ οἰκουμενιστές, οἱ προοδευτικοί, οἱ ἐκσυγχρονιστές πατριάρχες, ἀρχιεπίσκοποι, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, κληρικοί καί πανεπιστημιακοί-ἀκαδημαϊκοί θεολόγοι, οἱ ὁποῖοι, γιά νά μποροῦν νά υἱοθετοῦν καί νά διδάσκουν καινούργιες διδασκαλίες, πού δέν στηρίζονται στήν διδασκαλία τῶν Ἁγίων Πατέρων καί τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἀρνοῦνται, ἀκόμη, καί τό ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι Πατερική. Ἀνεφύη, ἀγαπητοί μου, στίς ἡμέρες μας μιά καινούργια αἵρεση, ἡ αἵρεση τῆς πατρομαχίας. Μάχονται αὐτοί οἱ πατρομάχοι καί πολεμοῦν τούς Ἁγίους Πατέρες. «Ἡ Ἐκκλησία μας», ἰσχυρίζονται οἱ πατρομάχοι, «δέν εἶναι πατερική, ἀλλά εἶναι μία εὐχαριστηριακή σύναξη, ὅπου μποροῦμε νά λέμε καί νάκάνουμε ὅ,τι θέλουμε καί, μή δεσμευόμενοι ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες, νά υἱοθετοῦμε καί νά κηρύττουμε τοῦ κόσμου τίς διδασκαλίες καί νά δεχόμασθε ἀκόμη καί τήν «ἱερωσύνη τῶν γυναικῶν». Θεωροῦν οἱ οἰκουμενιστές πατρομάχοι ὅτι οἱ Ἅγιοι Πατέρες μᾶς κληροδότησαν τό σχίσμα Ἀνατολῆς καί Δύσεως, ἐπειδή ἔπεσαν θύματα τοῦ ἀρχεκάκου ὄφεως, τοῦ Διαβόλου. Καί τώρα τελευταία, ἀνέπτυξαν αὐτοί οἱ πατρομάχοι μία καινοφανή αἵρεση, τήν αἵρεση τῆς λεγομένης «μεταπατερικῆς ἤ νεοπατερικῆς ἤ συναφειακῆς θεολογίας», ἡ ὁποία ἐκφράζεται κυρίως ἀπό τούς οἰκουμενιστές τοῦ Φαναρίου καί ἀπό τήν «Ἀκαδημία Θεολογικῶν Σπουδῶν» ἤ καλύτερα «Ἐπιδημία Θεολογικῆς Διαστρεβλώσεως» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος. Τί λέει αὐτή ἡ αἱρετική «μεταπατερική θεολογία» ἤ καλύτερα ἐπιδημία; Πρεσβεύει ὅτι οἱ Ἅγιοι Πατέρες εἶναι πλέον ξεπερασμένοι. Ἦταν καλοί γιά τήν ἐποχή τους, ἀλλά τώρα μᾶς εἶναι ἄχρηστοι. Τώρα ἐμεῖς, θεωροῦν οἱ πατρομάχοι, εἴμασθε οἱ «νέοι πατέρες», ἀνώτεροι ἀπό τούς παλαιούς Ἁγίους Πατέρες καί θά πρέπει νά ἀναπτύξουμε μιά νέα θεολογία, ἀνεξάρτητη καί πέρα ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες, μία «μεταπατερική θεολογία», προσαρμοσμένη στά σύγχρονα προβλήματα τοῦ κόσμου. Δέν εἶναι, ὅμως, αὐτό φοβερός ἑωσφορικός ἐγωϊσμός, τό νά λέει κάποιος ὅτι εἶναι ἀνώτερος ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες; Ἡ ὑπέρβαση καί ἡ ἀπεξάρτηση τῶν πατρομάχων ἀπό τήν διδασκαλία καί τήν θεολογία τῶν Ἁγίων Πατέρων, θά τούς ἀποδεσμεύσει καί θά τούς ἀφήσει ἐλεύθερους καί ἀνεξέλεγκτους νά πραγματοποιοῦν τά ἀπαράδεκτα οἰκουμενιστικά τους ἀνοίγματα μέ τούς αἱρετικούς καί τούς ἀλλοθρήσκους, μέ σκοπό τήν ψευδοένωση τῶν δῆθεν «Ἐκκλησιῶν» καί τήν ἐγκατάσταση τῆς ἀντίχριστης Πανθρησκείας. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες πρέπει νά ξεπερασθοῦν, τονίζουν ἐμφαντικά οἱ πατρομάχοι. Τό διανοεῖσθε αὐτό τό πράγμα; Δηλαδή οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ζ΄ Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ὁ Ἅγιος Ταράσιος Κωνσταντινουπόλεως, ὁ Ἅγιος Νικηφόρος καί ὅλοι οἱ Ἅγιοι Πατέρες ὅλων τῶν ὑπολοίπων Ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί ὅλων τῶν ἐποχῶν εἶναι ξεπερασμένοι! Καταλαβαίνετε ὅλοι σας σέ ποιά κατάντια καί βλασφημία κατά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔχουν φθάσει!

Ὅμως, σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ καρπός τῆς λειτουργίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα στήν Ἐκκλησία. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες γιά τόν λόγο αὐτό ἀποκαλοῦνται Θεοφόροι, ἐπειδή εἶναι τά δοχεῖα καί τά ὄργανα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Μέ ἐπίμονη καί ἐπίπονη ἄσκηση καί νηπτικούς ἀγῶνες ὑπέταξαν τό φρόνημα τῆς σαρκός στό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Στήν Ὀρθοδοξία δέν δύναται νά ὑπάρχει Θεολογία χωρίς ἄσκηση καί χωρίς Ἁγίους Πατέρες. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες δέν λένε τίποτε νεοφανές, δέν γράφουν νέες φιλοσοφικές θεωρίες, ἀλλά, ἐπειδή εἶναι πνευματοφόροι καί ζοῦν μέσα στό φῶς τοῦ Θεοῦ, ἑρμηνεύουν φωταγωγικῶς τίς ἀλήθειες, πού ὁ Χριστός ἅπαξ ἀπεκάλυψε στούς ἀνθρώπους. Ὁ Παράκλητος, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁδηγεῖ τούς Ἁγίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν». Αὐτό σημαίνει πώς δέν δύναται νά ὑπάρξει περίοδος τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, πού δέν ὑπάρχουν Ἅγιοι Πατέρες. Αὐτό θά σήμαινε πώς σταμάτησε ὁ Παράκλητος νά «συγκροτεῖ ὅλον τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας». Δέν εἶναι, ὅμως, αὐτό ἀσυγχώρητη βλασφημία κατά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Ὅλα αὐτά ὁδηγοῦν στό συμπέρασμα τοῦ ἀνυποστάτου τοῦ ὅρου «μεταπατερική θεολογία», ὁ ὁποῖος πέρα ἀπό καινοφανής, εἶναι ἀντιβιβλικός καί ἀνορθόδοξος, ἐπειδή ἀναιρεῖ τό βασικό κύτταρο τῆς Πατερικῆς Θεολογίας τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἀδύνατη ἡ ὕπαρξη περιόδου μετά τούς Πατέρες, ἀφοῦ πάντοτε ἡ Ἐκκλησία θά αὐξάνεται θεολογικά μέ τή Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διά τῶν Θεοφόρων Πατέρων. Ἀπορρίπτουμε τόν ὅρο «μεταπατερική θεολογία», ἐπειδή μᾶς ὁδηγεῖ κατ’εὐθείαν στήν αἵρεση τοῦ Προτεσταντισμοῦ. Ἡ Ἐκκλησία χωρίς Ἅγιους Πατέρες θά ἦταν ἕνα «ψευδεπίγραφο χριστιανικό προτεσταντικό μόρφωμα», πού δέν θά εἶχε καμμία σχέση μέ τήν «Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν».       

Ὅμως, «ἄς εἶσαι ὑπερδεδοξασμένος, Χριστέ ὁ Θεός μας», λέει ὁ ὑμνογράφος, «ἐπειδή θεμελίωσες στή γῆ τούς Ἁγίους καί Θεοφόρους Πατέρες ὡς φωστῆρες καί διά μέσου αὐτῶν μᾶς ὁδήγησες ὅλους στήν ἀληθινή πίστη». Αὐτή ἡ φράση «δι’αὐτῶν» εἶναι μεγίστης σημασίας, γιατί μᾶς δείχνει ὅτι μόνο μέσῳ τῶν Ἁγίων Πατέρων ὀδηγούμασθε στήν ἀληθινή πίστη. Ἔχουμε, βέβαια, σέ πρώτη θέση τήν Ἁγία Γραφή, ἀλλά, ἐπειδή αὐτή σέ ἀρκετά σημεῖα εἶναι ἀσαφής καί δυσνόητη, χρησιμοποιοῦμε τούς Ἁγίους Πατέρες, μέ τά συγγράμματα καί τούς λόγους τῶν ὁποίων ἑρμηνεύουμε τήν Ἁγία Γραφή σωστά καί ὀρθόδοξα.

Αὐτή, ἄλλωστε εἶναι καί μία εἰδοποιός διαφορά μεταξύ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τῆς αἱρέσεως τοῦ Προτεσταντισμοῦ, ὅτι δηλαδή, ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι, στηριζόμασθε στήν Ἱερά Παράδοση, τήν Ἁγία Γραφή, τούς Ἁγίους Πατέρες καί τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, ἐνῶ αὐτοί, οἱ Προτεστάντες, στηρίζονται μόνο στήν Ἁγία Γραφή (sola scriptura), ἀπορρίπτοντας τήν Ἱερά Παράδοση, τίς Οἰκουμενικές Συνόδους καί τούς Ἁγίους Πατέρες, ἀποδεικνυόμενοι ἐν τοῖς πράγμασι ὅτι εἶναι νέοι πατρομάχοι καί εἰκονομάχοι, μέ τούς ὁποίους ὅμως οἱ Οἰκουμενιστές δέν ντρέπονται νά παρακάθονται μαζί τους, νά συναγελάζονται καί νά διαλέγονται ἐπί ἴσοις ὅροις στό παμπροτεσταντικό λεγομένο «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν» (Π.Σ.Ε.) ἤ καλύτερα Παγκόσμιο Συνονθύλευμα Αἱρέσεων καί ΠΣΕύδους, προδίδοντας τούς Ἁγίους Πατέρες.

Πρός τήν αἰώνια ζωή προχωρόντας, ἄς ἀκολουθήσουμε κι ἐμεῖς τό παράδειγμα τῆς ὁμολογίας τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως, πού μᾶς παρέδωσαν ὡς παρακαταθήκη οἱ Ἅγιοι Πατέρες, ἰδιαιτέρως οἱ σήμερον ἑορτάζοντες Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ζ΄ Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου, γιά νά καταπολεμήσουμε τίς δύο αἱρέσεις τῆς εἰκονομαχίας καί τῆς πατρομαχίας, ἔτσι ὥστε νά κληρονομήσουμε τά αἰώνια ἀγαθά τῆς ἀτελευτήτου Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ἀμήν!